Formaties kunnen echt véél sneller: 'De Denen vinden een maand formeren al ongelooflijk lang'
In dit artikel:
De Nederlandse kabinetsformatie neemt de laatste decennia steeds meer tijd in beslag; dit artikel zet die trend naast praktijken in Denemarken, België en Duitsland om te verklaren waarom sommige landen sneller tot een regering komen. In Nederland vertraagt vooral het fragmentarische partijlandschap, het informateur-/formateursysteem en gebrek aan strakke termijnregelingen het proces: partijen onderhandelen uitgebreid over programma en portefeuilles voordat een coalitie formeel staat. Denemarken en Duitsland scoren doorgaans sneller omdat hun politieke routines en instituties onderhandelingen afkorten — denk aan duidelijke rollen voor onderhandelaars, compactere meerderheidslogica of afspraken die coalitievorming eerder stroomlijnen. België wordt genoemd als tegenvoorbeeld: vanwege communautaire verdeeldheid en federalisering kunnen daar formatieprocessen juist zeer lang duren, al verschilt de situatie per periode. De kernles die het artikel trekt is dat zowel procedurele spelregels (termijnen, formatieprocedures) als politieke cultuur (bereidheid tot compromis, partijdiscipline en voorafgaande afspraken) bepaalt hoe snel een regering er komt. Voor wie kortere formaties wil, bieden voorbeelden uit Denemarken en Duitsland aanknopingspunten: heldere rollen, snellere besluitmomenten en soms minder versnippering van het partijlandschap kunnen de doorlooptijd verkorten.