Flopt de klimaattop? 'We missen de Verenigde Staten'
In dit artikel:
Op de slotdag van de internationale klimaattop in Brazilië zijn de deelnemende landen ver uit elkaar komen te liggen, nadat een brand in het conferentiecentrum de onderhandelingen vertraagde. De definitieve tekst, die door de Brazilianen vrijdagmorgen — terwijl de conferentie diezelfde middag had moeten eindigen — werd gepubliceerd, bevat volgens veel delegaties weinig substantie: er ontbreekt onder meer een duidelijke oproep tot het afbouwen van fossiele brandstoffen, concrete afspraken over ontbossing en extra geld voor ontwikkelingslanden voor klimaatadaptatie.
De kloof tussen rijke en arme landen is groot. Ontwikkelingslanden vroegen om een verdrievoudiging van financiële steun voor adaptatie in 2030, terwijl veel westerse landen, waaronder EU-lidstaten, vooral snelle emissiereducties willen zien en terughoudend zijn met flinke tegemoetkomingen in klimaatgeld. De Nederlandse Eurocommissaris Wopke Hoekstra noemde de tekst teleurstellend en niet ambitieus genoeg.
De onderhandelingen worden bemoeilijkt door geopolitieke spanningen en vooral door de afwezigheid van de Verenigde Staten, die dit jaar geen afgevaardigden stuurden. Diplomaten en waarnemers zeggen dat Amerikaanse bemiddeling bij eerdere toppen vaak impasses doorbrak, een rol die de EU met haar 27 lidstaten nu minder makkelijk kan vervullen. Voorzitter André Corrêa do Lago riep landen op consensus te zoeken; in de wandelgangen wordt hard gewerkt tot in de nacht om alsnog tot een akkoord te komen.
Voor gastland Brazilië staat veel op het spel: logistieke problemen en nu ook de brand zetten de reputatie van de voorzitter onder druk. Bovendien hebben financiële beperkingen ertoe geleid dat sommige delegaties, vooral uit ontwikkelingslanden, al naar huis zijn gevlogen — waardoor een besluitvorming onmogelijk kan worden als te veel stemmen ontbreken. Oxfam Novib waarschuwt dat alleen als voldoende landen zich achter een afbouw van fossiele brandstoffen scharen en de EU meer adaptatiegeld vrijmaakt, de top als succes kan worden bestempeld.