Flamingo's in Nederland in de lift
In dit artikel:
In Nederland komen in het wild levende flamingo’s voor: een vaste overwinterende groep van ongeveer 60–80 vogels zit elk jaar in het oostelijke deel van het Grevelingenmeer. Deze vogels zijn grotendeels verbonden met een kleinere West-Europese populatie die uitsluitend broedt in het Duitse Zwillbrocker Venn, net over de grens bij Groenlo. De kolonie daar bevat verschillende typen flamingo’s — onder meer de Europese flamingo (Phoenicopterus roseus) en de Chileense flamingo (P. chilensis) — plus hybriden, en broedt op een eiland binnen een kokmeeuwenkolonie.
Broedsuccessen in Zwillbrocker Venn wisselen sterk en hangen samen met waterstand en predatiedruk (bijvoorbeeld vossen). In 2025 werden tijdens het broedseizoen maximaal 83 flamingo’s geteld — een record — maar van zes uitgevlogen jongen stierven er dat jaar vroegtijdig, vermoedelijk mede door stress of predatie. Omdat flamingo’s lang leven, geeft één zwak broedjaar nog geen directe daling van de populatie.
Buiten het broedseizoen zwerven veel vogels en verschijnen ze in Nederlandse waterrijke gebieden; in maart–juli verblijven ze vooral in Duitsland, daarna nemen de aantallen in Nederland toe. Behalve in het IJsselmeergebied vormen het Grevelingenmeer en diens zoute, minder snel bevriezende water gunstige overwinteringsplaatsen. In totaal telt West-Europa ruim honderd exemplaren, met waarschijnlijk iets meer Chileense dan Europese flamingo’s; in Nederland nemen vooral de aantallen Europese flamingo’s nog toe.
Historisch bewijs (botten in neolithische vondsten) toont dat flamingo’s duizenden jaren geleden ook in Nederland voorkwamen. Hedendaagse waarnemingen werden aanvankelijk vaak toegeschreven aan ontsnapte siervogels, maar ringgegevens tonen dat ook wilde, Zuid-Europese broedvogels Nederland bereiken. In 2020 werd een groep met twee vogels geringd in Fuente de Piedra (Spanje) in Nederland gespot, wat aantoonde dat wilde individuen over grote afstanden kunnen zwerven en zich soms bij de Grevelingen-groep aansluiten.
Sovon volgt de flamingo-waarnemingen in het Meetnet Watervogels; losse meldingen zijn welkom via Waarneming.nl of Telmee. Tekst door André van Kleunen (Sovon), beeld: Harvey van Diek.