Flakkee zoekt ooggetuigen watersnood én interviewers
In dit artikel:
Dr. Monica van de Ridder, samen met Bertrand van den Boogert (Streekmuseum) en het Streekarchief van Goeree-Overflakkee, is het project "De Watersnood door Kinderogen" begonnen om mondelinge herinneringen van kinderen die de ramp van februari 1953 meemaakten vast te leggen. Het initiatief ontstond na de zeventigste herdenking in februari 2023, toen duidelijk werd dat de ooggetuigen steeds ouder worden en veel verhalen dreigen te verdwijnen.
Het project zoekt zowel verhalen als foto’s en vraagt vrijwilligers om interviews af te nemen. Vrijwilligers krijgen eerst training — onder meer van journaliste Hanneke de Jong — en de geluidsopnamen en uitgeschreven interviews gaan naar het Streekarchief. Interviewers bezoeken mensen meerdere keren zodat ook emoties en aanvullende details naar boven komen. Tot nu toe zijn ongeveer 147 interviews afgenomen; bijna twintig vrijwilligers zijn actief op pad.
De initiatiefnemers benadrukken dat het niet alléén om traumatische herinneringen gaat. Veel overgeleverde beelden zijn klein en persoonlijk: kinderen die op zolders verbleven, speelden met wrakhout of meereden met vrachtauto’s die drinkwater rondbrachten. Zulke ogenschijnlijke triviale herinneringen worden soms niet gedeeld uit schaamte omdat anderen erger leed hebben geleden, maar volgens het team zijn álle herinneringen waardevol. Lokale geschiedenisfeiten duiken ook op: zo werd in Dirksland zand van een net aangelegde begraafplaats gebruikt om zakken te vullen voor de dijken, waardoor Dirksland en Melissant gespaard bleven.
Er lopen dorpsbijeenkomsten waarin foto’s worden getoond om locaties en namen te achterhalen voordat die kennis verloren gaat. Het team werkt samen met studenten van Universiteit Utrecht en Hogeschool Utrecht aan een digitale kaart waarmee per plek op het eiland te zien is wat er gebeurde; er worden ook plannen gemaakt voor het opnieuw fotograferen van locaties op basis van oude beelden.
Om jongere generaties te betrekken heeft het project subsidie van de provincie Zuid-Holland gekregen. Voorgenomen middelen: een website met verhalen en beelden, lesmateriaal, fietsroutes met een informatieve app en aansporen dat jongeren familieverhalen vastleggen. Studente Sannemarije van Baarsen stelde een reizende expositie samen over adoptiegemeenten en publiceerde het boek "Steun, herstel en verbondenheid".
Ook internationaal wordt gezocht: Michigan State University is betrokken om emigranten uit Flakkee te vinden. Met de tijdsdruk van steeds minder aanwezige ooggetuigen willen de initiatiefnemers zoveel mogelijk uiteenlopende herinneringen bewaren — niet alleen de grote tragedies, maar ook de kleine momenten die het menselijke beeld van 1953 completeren. Wie verhalen of foto’s heeft of wil interviewen, kan zich melden bij het Streekmuseum/Streekarchief.