Finse schrijver Pirkko Saisio: 'Links zit nog veel te vast in het idee dat zij de 'goede mensen' zijn'
In dit artikel:
De Finse schrijfster Pirkko Saisio (76), bekend als prominent boegbeeld van de homobeweging in Finland, beschouwt zichzelf tegenwoordig vooral als Europees schrijver. Oorspronkelijk groeide zij op in een communistisch arbeidersgezin in Helsinki, waar ze worstelde met haar seksuele geaardheid in een taboe-omgeving. Haar autobiografische Helsinki-trilogie, die haar jeugd weerspiegelt, brak in Finland verkooprecords en werd vertaald in het Nederlands. Naast haar literaire werk was ze de eerste openlijke lesbienne op Finse televisie en speelt zij nog steeds een belangrijke rol in de queerbeweging.
Sinds enkele jaren woont ze de helft van het jaar op Madeira en reist ze door Europa, waarbij ze Nederlandse, Franse en vooral Russische literatuur waardeert. Ondanks haar ambivalente gevoelens tegenover Rusland, blijft deze cultuur een belangrijke inspiratiebron. Haar recente roman Passio (2021) volgt de geschiedenis van een gouden halsketting door Europa van de late middeleeuwen tot de moderne tijd, waarmee ze de politieke en religieuze ontwikkelingen van Europa in kaart brengt. Hierin reflecteert ze ook op de veranderende aard van geloof en wetenschap in de westerse cultuur.
Saisio benadrukt dat de spanningen tussen Finland en Rusland, versterkt door de sluiting van de grens in 2023 en de toetreding van Finland tot de NAVO, een grote impact hebben gehad, hoewel zij zelf nog steeds belangstelling voor de Russische cultuur behoudt. Ze ziet Europa als een continent rijk aan mogelijkheden en onderstreept het belang van samenwerking en zelfvertrouwen, ondanks interne EU-problemen zoals het vetorecht van individuele lidstaten.
Geopolitieke ontwikkelingen, zoals de polarisatie binnen de Verenigde Staten en de toenemende isolatie van Europa, beïnvloeden volgens haar het culturele klimaat sterk. Saisio pleit voor het overstijgen van het denken in 'goed versus slecht' en ziet waardenoverdracht als cruciaal voor de toekomst. Tegelijkertijd benadrukt zij het belang van respect voor culturele verschillen, zoals zij zelf ervaart in het religieuze maar seculiere Madeira, waar zij als lesbisch stel warm ontvangen wordt.
Haar levensverhaal en werk illustreren een zoektocht naar identiteit én verbondenheid binnen de Europese context, waarbij ze het belang van geschiedenis, cultuur en geëmancipeerde openheid voor elkaar benadrukt. Hiermee biedt Saisio een waardevol perspectief op het hedendaagse Europa, gekenmerkt door zowel verdeeldheid als gedeelde rijkdom.