NU+ | Filipijnen in 'vuurlinie' van krachtigere tyfoons: 'Groeien uit tot monsters'

In dit artikel:

De Filipijnen bereiden zich opnieuw voor op een zeer krachtige storm: supertyfoon Fung-wong kwam zondagmiddag (Nederlandse tijd) aan land met windstoten tot circa 230 km/uur; bijna een miljoen mensen werden geëvacueerd. Eerder deze week trof tyfoon Kalmaegi het land al hard, met minstens 224 dodelijke slachtoffers en grootschalige overstromingen.

Een tyfoon is een tropische cycloon met windsnelheden vanaf 117 km/uur; bij meer dan 185 km/uur spreekt men van een supertyfoon. Meteoroloog Reinier van den Berg wijst erop dat de Filipijnen geografisch vaak in de vuurlinie liggen van zulke stormen en daarom structureel extra risico lopen.

Klimaatverandering vergroot vooral de heftigste effecten: onderzoek laat zien dat de gemiddelde pieksnelheid van orkanen tussen 2019 en 2023 door opwarming van de zee gemiddeld zo’n 30 km/uur hoger lag. Warmer zeewater – vanaf ongeveer 26°C gunstig, maar in recente voorbeelden tot 32°C – levert de energie voor snelle intensivering. Tegelijk kan een warmere atmosfeer meer vocht vasthouden, wat leidt tot zwaardere regenval en dus hogere overstromingsrisico’s. Omdat stormen ook sneller kunnen groeien, wordt tijdig waarschuwen en evacureren lastiger.

Niet alleen zeewatertemperatuur bepaalt de vorming: ook geringe windverschillen hoog in de atmosfeer (lage verticale windschering) zijn nodig om een goed ontwikkeld oog en sterke structuur te laten ontstaan. De invloed van klimaatverandering op die hoge-atmosferische winden is nog onduidelijk, waardoor alleen warmere zeeën niet automatisch meer stormen betekenen, maar wel krachtigere cyclonen wanneer alle voorwaarden samenkomen.

Gevolg: de Filipijnen en andere tropische risicogebieden moeten rekening houden met intensere stormen, ernstigere stormvloeden en grotere regenhoeveelheden en hun waarschuwings- en evacuatiesystemen daarop blijven aanpassen.