Fidan Ekiz vindt het een grove schande dat vrouwen worden teruggestuurd naar Afghanistan: 'Betekent niet leven, maar óverleven'
In dit artikel:
Het demissionaire kabinet heeft onlangs twee vrouwen naar Afghanistan teruggestuurd, een beslissing die volgens Fidan Ekiz ernstige tegenstrijdigheden in Nederlands beleid blootlegt. Terwijl Nederland zich internationaal profileert als verdediger van vrouwenrechten en zelfs juridische stappen tegen de Taliban voorbereidt, oordeelde de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) dat deze vrouwen zich zouden kunnen schikken naar de strikte leefregels van het Taliban-regime. Dat besluit werd door Trouw onderzocht en roept volgens Ekiz veel verontwaardiging op.
De auteur benadrukt dat terugkeer naar Afghanistan voor veel vrouwen geen veilige optie is maar een verlies van vrijheid en toekomst. Sinds de machtsovername van de Taliban in 2021 zijn vrouwen in grote delen van het land systematisch uitgesloten van onderwijs, werk en openbare functies; vaak mogen ze niet zonder mannelijke begeleider naar buiten, moeten ze zich bedekken en worden ze streng gecontroleerd. Overtredingen kunnen leiden tot intimidatie, arrestatie of geweld. VN-rapporten spreken van vrijwel totale uitsluiting van vrouwen uit het openbare leven; Amnesty International rapporteerde al kort na 2021 over grootschalige schendingen van vrouwenrechten, toegenomen kind‑ en gedwongen huwelijken en gebrek aan bescherming tegen huiselijk geweld.
Ekiz hekelt dat de IND persoonlijke getuigenissen van de vrouwen — dat ze in Nederland zelfstandig durven te werken en zich te ontplooien — onvoldoende achtte om hen bescherming te bieden. Zij stelt dat de veronderstelling dat ‘aanpassing’ aan onderdrukkende regels gelijkstaat aan veiligheid het probleem bagatelliseert: terugkeer betekent niet leven, maar overleven, aldus Ekiz.
De kritiek richt zich niet alleen op deze individuele zaak maar op een bredere morele kloof tussen retoriek en praktijk: enerzijds sterke woorden en internationale actie, anderzijds beleid dat mensen blootstelt aan repressieve regimes. Ekiz noemt het besluit een grove schande en pleit impliciet voor consequentie: wie vrouwenrechten verdedigt, moet ook in asiel- en terugkeerpraktijken consequent bescherming bieden.