Feynman en/of Feiten - Lisa was niet alleen
In dit artikel:
De columnist reageert op de nasleep van een moordzaak waarin de dader kort tevoren wordt verdacht van twee zware zedenmisdrijven. Volgens de schrijver had de politie de vermeende serieverkrachter nog niet verhoord vanwege werkdruk en lange wachttijden; de pakkans voor penetratieverkrachting ligt zeer laag, en pas na de moord werd bekend dat er ook een poging tot verkrachting zou zijn geweest. De politieke rel rond Geert Wilders — die aanvankelijk onjuiste details gaf en later zijn excuses aanbood — leidde ertoe dat aandacht voor de zedendelicten werd weggezet of weggezet leek als verzinsel, wat de auteur scherp veroordeelt als een misleidend frame.
De tekst verbindt deze casus met bredere problemen rond asielzoekerscentra (AZC's): structureel geweld, steekincidenten en seksuele intimidatie zouden frequent voorkomen, terwijl personeel, vrouwen en kinderen zich onveilig voelen. De auteur signaleert voorbeelden van culturele wrijving in AZC's, zoals verzoeken aan LHBTI+-bewoners om hun relatie niet te tonen, en stelt dat in de praktijk elementen van de Nederlandse rechts- en vrijheidswaarden buiten werking raken binnen sommige AZC-omgevingen.
Als oplossing pleit de schrijver voor veel nadrukkelijker screening en zorg: alle asielzoekers zouden bij binnenkomst psychische hulp en risicotaxaties moeten krijgen, zodat mensen met ernstige psychiatrische problemen vroegtijdig worden herkend en, indien nodig, geplaatst in een gesloten psychiatrisch AZC (PAZC) waar veiligheid van medebewoners en personeel centraal staat. De vergelijking met de gevangenispraktijk — waar binnenkomende gedetineerden worden gescreend, geclassificeerd en apart geplaatst — gebruikt hij om te betogen dat ook AZC-beleid meer differentiaties en beschermingsmaatregelen nodig heeft.
Verder dringt de auteur aan op consequente toepassing van vreemdelingenrecht: misdrijven die volgens de wet bestraft kunnen worden met drie jaar of meer zouden automatisch gevolgen moeten hebben voor verblijfsrecht en leiden tot uitzetting. Hij uit kritiek op rechters en advocaten die volgens hem te soepel omgaan met voorwaarden als ‘acuut gevaar’ of de feitelijke opgelegde straf, waardoor recidiverende daders in en rond AZC's telkens terugkeren en bewoners het vertrouwen in strafrechtelijke handhaving verliezen.
Concrete beleidsvoorstellen zijn onder meer:
- verplichte psychische screening en risicotaxatie van asielzoekers;
- plaatsing van hoogrisicopersonen in gesloten PAZC's;
- verplaatsing van verdachten tijdens het strafproces naar AZC's zonder bezoek- of uitgaansprivileges;
- striktere toepassing van uitzettingsregels bij zware veroordelingen;
- hernieuwd, sluitend optreden van de gehele strafrechtketen tegen criminaliteit in en rond AZC's.
Tot slot stelt de schrijver dat volksprotesten tegen nieuwe AZC's niet per definitie xenofobisch zijn maar vaak voortkomen uit frustratie over aanhoudende onveiligheid en falend overheidsbeleid. De slotvraag en oproep luiden: pak de strafrechtketen terug en bescherm burgers en normale asielzoekers tegen misdaad en onveilig gedrag binnen opvanglocaties.