Facebooksites die Lisa's uitvaart misbruikten, misbruiken zelfs het nieuws over hun eigen bedrog
In dit artikel:
Op Facebook circuleren nepberichten en valse foto’s die de uitvaart van de vermoorde Lisa (17) uit Abcoude misbruiken om clicks te genereren. Nepnieuwsonderzoeker Peter Burger van de Universiteit Leiden ontdekte dat dezelfde Facebookpagina’s die gelogen beelden plaatsten, daarna zelfs het bericht over dat misbruik reposten — met een screenshot van hun eigen site — om daar weer nieuwe lezers naartoe te lokken.
Het spoor leidt volgens Burger naar een pulpnieuwsnetwerk dat onder de naam Beeup in Hanoi opereert. Honderden Nederlandstalige Facebookpagina’s over tv, misdaad en sport blijken door Vietnamese beheerders gevuld; in de afgelopen twee jaar verschenen zo duizenden vaak gestolen of geheel verzonnen ‘nieuwsberichten’ over Nederland en België. Voorbeelden van verzinsels zijn onjuiste verhalen over Max Verstappen. De sites gebruiken ook AI-gegenereerde beelden en soms foto’s van overleden BN’ers om te suggereren dat het om Lisas uitvaart gaat, terwijl die uitvaart besloten was en er geen beelden circuleren.
Het echte doel is commerciële winst: artikelen dienen als lokkertje naar websites vol agressieve reclame en dubieuze producten, zoals afslankmiddelen en erectiepillen. Een artikel over het vermeende misbruik van Lisas uitvaart stond vol dergelijke advertenties; de site wekt een Nederlands adres (Utrecht) maar blijkt feitelijk vanuit Vietnam te worden beheerd. Burger zegt niet zeker te weten of er ook contactpersonen in Nederland zijn, maar vermoedt dat zo’n netwerk lokaal hulp nodig heeft voor grootschalige verspreiding.
Lisa werd ruim drie weken geleden gedood nadat ze ’s nachts van een feestje naar huis fietste; een 22-jarige bewoner van een AZC is aangehouden. De politie is op de hoogte van de misleidende sites, maar bestrijding blijkt moeilijk en Facebook treedt nauwelijks tegen deze praktijken op. Het incident illustreert hoe clickbait-netwerken internationale misinformatie misbruiken ten koste van slachtoffers en nabestaanden.