Expert: 'EU stuurt landbouw de verkeerde kant op'

In dit artikel:

Dam Jaarsma, senior landbouwdeskundige en voormalig directeur internationaal sociaal-economisch landbouwbeleid bij LTO Nederland, waarschuwt in Nieuwe Oogst dat Europees landbouwbeleid te veel op natuur en te weinig op economie is gericht. Waar het Europese beleid na de Tweede Wereldoorlog vooral draaide om voedselzekerheid, inkomens en betaalbare prijzen, verschoof de focus de afgelopen decennia naar natuur, landschap en klimaatdoelen.

Vanaf de jaren negentig maakten internationale handelsregels het lastiger om subsidies aan productie te koppelen. Als reactie ontwikkelde men rond 1999 een Europees model dat boeren beloont voor milieuvriendelijke en landschappelijke prestaties in plaats van voor productie. Volgens Jaarsma ontbreekt daarbij een essentieel element: het gestructureerd uit productie nemen van onrendabele grond. Zonder dat blijft steun feitelijk vooral natuursubsidie en niet gericht op voedselvoorziening of levensvatbare bedrijfsinkomens.

Jaarsma benadrukt dat duurzaamheid ook economisch moet zijn: beleid moet boeren helpen rendabel te blijven. Hij wijst naar de Verenigde Staten, waar veel van de federale landbouwuitgaven naar consumentenvoedselsteun gaan, als contrast met Europa. Als alternatieven ziet hij heroriëntatie van subsidies naar innovatie en emissiereductie en het anders waarderen van dure grond (bijvoorbeeld voor biologische landbouw of woningbouw) om middelen effectiever in te zetten.