Europese Commissie zelf corrupt?

In dit artikel:

Op 20 november 2025 publiceerde de Europese Rekenkamer (ERK) een scherp rapport over het toezicht op EU-uitgaven, met name de cohesiefondsen. Conclusie: de Europese Commissie grijpt zelden af wanneer lidstaten fouten maken, waardoor miljarden euro’s aan Europese belastingmiddelen zonder adequate correcties blijven uitbetaald. Dat vergroot het risico op fraude, corruptie en slecht financieel beheer.

Belangrijke feiten
- Periode en bedrag: het cohesiebeleid voor 2014–2020 omvatte in totaal circa €404,8 mrd (ongeveer €67 mrd per jaar), inclusief REACT‑EU voor coronaherstel. Wettelijk mag maximaal 2% per jaar foutief worden uitgegeven (ongeveer €1,35 mrd).
- ERK‑bevindingen: de Rekenkamer identificeerde zestien dossiers waar netto‑correcties op hun plaats waren. De Europese Commissie startte tot september 2025 slechts twee formele terugvorderingsprocedures voor die periode.
- Procedures zijn traag: gemiddeld 588 dagen voordat een procedure überhaupt begint, gevolgd door nog eens ruim twee jaar tot afronding — vertragingen die volgens de ERK onverenigbaar zijn met doortastend toezicht.

Specifieke lidstaten genoemd
- Slowakije: de ERK signaleerde aanbestedingen aan bedrijven die vanwege kartelvorming uitgesloten hadden moeten worden. De Commissie paste slechts een beperkte financiële correctie toe (10%), terwijl de wetgeving 25% zou voorschrijven.
- Duitsland: in Noord‑Rijn‑Westfalen werden niet‑subsidieerbare kosten toegekend zonder terugvordering; in een ander geval werd slechts 25% teruggevorderd terwijl 100% vereist was.
- Polen: in meerdere ernstige dossiers ontdekte de ERK fouten die de Poolse autoriteiten niet hadden opgemerkt; toch legde de Commissie geen verplichte netto‑correctie op.
- Hongarije: in 25 van 29 aanbestedingen waren systeemfouten vastgesteld, maar er werd geen verplichte netto‑correctie gestart; sommige contracten werden zelfs uitgesloten van verdere controles na onderlinge afspraken.

Kernkritiek en consequenties
De ERK stelt dat de Commissie in meerdere gevallen afweek van EU‑regels, auditbereiken beperkte, auditbevindingen herzag zonder onderbouwing en follow‑up vertraagde of naliet. Dat wekt de indruk van politieke terughoudendheid of selectief optreden, met als gevolg dat het vertrouwen in het beheer van de EU‑begroting wordt uitgehold.

Aanvullende context
Cohesiefondsen zijn bedoeld om economisch zwakkere regio’s te ondersteunen; zwak handhavingstoezicht ondermijnt die doelstelling en kan oneerlijke concurrentie en misbruik in de hand werken. Het ERK‑rapport roept op tot strikter, sneller en transparanter optreden door de Commissie en tot betere controles door lidstaten zelf om publieke middelen te beschermen.