'Europese Commissie werkt aan eigen inlichtingenorgaan'

In dit artikel:

De Europese Commissie werkt aan een nieuw samenwerkingsmechanisme om geheime informatie uit lidstaten beter te bundelen, meldt de Financial Times op basis van ingewijden. Initiatiefneemster is voorzitter Ursula von der Leyen; doel is niet om zelf te gaan spioneren, maar om inlichtingen van nationale diensten samen te brengen zodat de EU beter kan inschatten en reageren op veiligheidsdreigingen. Een officiële woordvoerder bevestigt dat er over plannen wordt gesproken, maar er is nog geen tijdpad.

De EU heeft geen centrale geheime dienst als de CIA of MI6; op dit moment bestaat samenwerking vooral via het Intelligence and Situation Centre (Intcen), dat onder de diplomatieke vleugel al analyses en risico-inschattingen verzorgt sinds de formalisering in 2011. De aanzet voor een nauwere structuur kwam volgens betrokkenen onder meer door de Russische inval in Oekraïne en eerdere twijfels over de betrouwbaarheid van bondgenoten tijdens de Trump-periode. Von der Leyen zou willen werken met detacheringen van personeel van verschillende nationale inlichtingendiensten bij de Commissie.

Er bestaan echter serieuze bezwaren: lidstaten zijn terughoudend om extra bevoegdheden naar Brussel te laten vloeien, en er is zorg dat het nieuwe orgaan het werk van Intcen zou gaan dupliceren. Daarnaast zijn inlichtingendiensten van nature wantrouwig met het delen van gevoelige informatie uit vrees voor lekken of blootstelling van werkwijzen; spanningen binnen de EU, zoals pro-Russische regeringen, vergroten die terughoudendheid. Vorige maand stelde de EU ook een pakket voor om honderden miljoenen euro's te investeren in gezamenlijke defensiemiddelen (onder meer een droneschild, artillerie en grondtroepen), wat de bredere inzet op Europese veiligheid onderstreept.