Europa groene koploper in klimaatstrijd, maar wereldwijd blijft uitstoot juist stijgen
In dit artikel:
Het VN-Milieuprogramma (UNEP) stelt in een nieuw rapport dat Europa vooroploopt in de strijd tegen klimaatverandering, vooral dankzij grootschalige investeringen in wind- en zonne-energie. Sinds het klimaatakkoord van Parijs in 2015 zijn de voorspellingen voor de eind-eeuwse opwarming bijgesteld: van bijna 4°C toen naar inmiddels ongeveer 2,3–2,5°C. Dat is een verbetering, maar nog ver boven het 1,5°C-streefdoel.
De EU was in 2024 van de zes grootste uitstoters de enige die haar CO2-uitstoot terugzag, zij het deels doordat verontreinigende industrieën verdwijnen of elders herstarten (zogenaamd carbon leakage). Europa levert ook een relatief grote bijdrage aan daling binnen de G20: een verwachte vermindering van circa 0,6 gigaton CO2 tegen 2035. Wereldwijd stijgen de emissies echter nog; in 2024 namen de totale broeikasgassen met ongeveer 2,3% toe, gedreven door ontbossing en landgebruik. China en India zijn samen verantwoordelijk voor de grootste absolute toename. Europës aandeel in de werelduitstoot blijft klein (~6%).
Het rapport verschijnt vlak voor de klimaattop in Belém (Brazilië), waar de onderzoekers hun zorgen uiten: delen van het regenwoud worden gekapt voor de conferentie en veel landen hebben nog geen concrete, gedetailleerde klimaatplannen voor 2035 ingediend. Slechts zestig landen, samen goed voor 63% van de uitstoot, hebben tot nu toe plannen ingeleverd en die zijn vaak vaag over investeringen. De terugtrekking van de Verenigde Staten onder president Trump heeft volgens het UNEP een meetbaar negatief effect op de mondiale temperatuur (ongeveer +0,1°C).
Als alle huidige beloften worden nagekomen, zou de uitstoot in 2035 circa 15% onder het niveau van 2019 liggen — ruim onvoldoende: een reductie van circa 55% is nodig om 1,5°C kansrijk te houden. De commissie waarschuwt dat 1,5°C vrijwel zeker wordt overschreden; het best haalbare onder optimistische aannames ligt net onder 2°C.
Nederland is aanwezig op de top (onder meer met demissionair premier Dick Schoof volgens het bericht) en zet in op meer ambitie in nieuwe plannen, het verdrievoudigen van groene energie en het afbouwen van fossiele subsidies. Daarnaast richt Nederland zich op adaptatie: kennisdeling over waterbeheer, verduurzaming van landbouw en extra klimaatfinanciering voor arme landen. Het rapport roept overheden op sneller en concreter beleid te voeren om de neerwaartse trend door te zetten en de ergste klimaateffecten te beperken.