Europa geeft Oekraïne 'zekerheid' over veiligheid, 26 landen leveren bijdrage
In dit artikel:
Na een bijeenkomst in Parijs op donderdag kondigden de Franse president Emmanuel Macron en de Britse premier Keir Starmer aan dat een groep van westerse landen bereid is Oekraïne na het einde van de oorlog “robuuste” veiligheidsgaranties te bieden. Volgens Macron hebben 26 landen toegezegd bij te dragen aan die garanties, die naast economische steun ook een militaire component aan land, ter zee en in de lucht omvatten.
De plannen, onder Frans-Britse leiding al sinds februari besproken als een ‘coalitie van bereidwilligen’, beogen niet om met Rusland oorlog te voeren maar om vrede en afschrikking te verzekeren. De kern blijft dat de verdediging van Oekraïne primair voorbehouden is aan de Oekraïense strijdkrachten; in een vredesregeling mogen daar geen beperkingen op komen te staan en Europa wil die krijgsmacht zo veel mogelijk versterken. Oekraïens president Volodymyr Zelensky noemde het initiatief een eerste serieuze stap.
Hoewel de samenwerking wordt vormgegeven, blijven er wezenlijke onopgeloste vragen bestaan. Europa wil vooral een duidelijk signaal afgeven dat het na een staakt-het-vuren of akkoord in actie kan komen, zodat vervolgens concreet met de Verenigde Staten kan worden besproken welke ondersteunende rol Washington op zich neemt. Amerikaanse verklaringen waren tot nu toe vaag en wisselend: denk aan inlichtingen- en commandovoeringsteun en hulp bij luchtverdediging, maar volgens de VS geen “boots on the ground” — dat zou aan Europese troepen zijn.
Macron zei dat er in een videoconferentie met de Amerikaanse president afspraken gemaakt zouden worden over Amerikaanse steun aan de Europese missie, en dat bij Russische weigering tot serieuze onderhandelingen extra, op de VS afgestemde sancties volgen. Ook Finse president Alexander Stubb benadrukte de hoop dat Europa en de VS gezamenlijk de druk op Moskou kunnen opvoeren, iets wat veel regeringen zien als voorwaarde voor echte onderhandelingen met Poetin.
Tegelijkertijd zoekt het Westen steun bij andere landen: EU-leiders belden met India’s Narendra Modi om op Poetin te werken. Rusland onderstreepte tijdens Poetin’s bezoek aan China juist onverzettelijkheid: wanneer doelen niet via diplomatie haalbaar zijn, moeten ze volgens Moskou met geweld worden bereikt, en Rusland blijft tegen elke NAVO-militaire aanwezigheid in Oekraïne. Nederlandse premier Mark Rutte zei hierover dat Oekraïne soeverein is en dat Poetin niet te veel invloed moet krijgen op beslissingen over troepen in dat land.