EU zet Servië onder druk om natuur op te offeren voor Green Deal

In dit artikel:

De Servische overheid heeft toestemming gegeven aan het Brits-Australische mijnbouwbedrijf Rio Tinto om in 2024 opnieuw lithium te winnen in de Jadarvallei. Dit volgt op eerdere protesten tegen het project, die leidde tot de intrekking van de mijnvergunning door president Aleksander Vučić in 2022. Echter, het Servische Constitutionele Hof verklaarde de intrekking ongeldig, waardoor de vergunning opnieuw werd verleend.

Ratko Ristić, professor aan de Universiteit van Belgrado, heeft ernstige ecologische gevolgen van de lithiumwinning onderzocht en waarschuwt voor de verontreiniging van waterbronnen, die essentieel zijn voor de drinkwatervoorziening van 2,5 miljoen mensen. Hij wijst erop dat de mijnactiviteiten ook 20.000 lokale inwoners, voornamelijk boeren, zullen verdrijven, terwijl de winst van de lithiumproductie voornamelijk naar Rio Tinto gaat.

De EU steunt het project als onderdeel van zijn Green Deal, die mikken op duurzame energie en batterijproductie ter ondersteuning van elektrische voertuigen. Servië hoopt met de deal zijn banden met Rusland te verzwakken en tegelijkertijd geïnvesteerd te worden in lithiumwinning, waar Europa een grote behoefte aan heeft. Geopolitieke belangen spelen ook een rol; zowel de EU als de VS hebben belang bij het project om de invloed van Rusland en China in de regio te beperken.

Ristić bekritiseert de samenwerking tussen de Servische overheid en Rio Tinto als een voorbeeld van corruptie en stelt dat onafhankelijke wetenschappers onder druk worden gezet om niet tegen het project in te gaan. Ondanks de tegenstand gaat de protestbeweging door, samen met milieuorganisaties die onderzoek doen naar mogelijke overtredingen van Rio Tinto tijdens de onderzoeksfase.