EU-hof: Constitutionele Hof Polen niet meer onafhankelijk door politieke benoemingen

In dit artikel:

Het Europees Hof van Justitie oordeelt dat Polen fundamentele EU-principes heeft geschonden doordat het Constitutionele Hof niet langer onafhankelijk en onpartijdig is. Tussen 2015 en 2023 voerde de nationalistisch-conservatieve partij PiS ingrijpende wijzigingen door in de benoemingspraktijk van rechters, waardoor loyaliteit aan de regering belangrijker werd dan afstand tot de politiek. Het Poolse Constitutionele Hof, dat de toetsing van nieuwe wetten aan de grondwet verzorgt, raakte daardoor verzwakt, wat volgens het Europese hof de effectieve rechtsbescherming en de toepassing van EU-wetgeving ondermijnt.

De Europese Commissie spande in 2023 een zaak aan en hield ondertussen Europese subsidies tegen uit bezorgdheid over de rechtsstaat. De huidige pro-EU-regering van premier Donald Tusk wil de onafhankelijkheid van het hof herstellen, maar concrete wetswijzigingen worden tot nu toe geblokkeerd door een veto van president Nawrocki, een PiS-gezant. Wat de uitspraak praktisch betekent — bijvoorbeeld voor hervatting van betalingen of verdere juridische stappen — is voorlopig onduidelijk, maar de uitspraak bevestigt dat rechterlijke onafhankelijkheid een harde voorwaarde is voor lidmaatschap en toegang tot EU-regelingen.