Etruskische fresco's verhuizen voor de Spelen

In dit artikel:

De fresco’s in de zogeheten Tomba delle Olimpiadi in Tarquinia dateren uit ca. 530–520 v.Chr. en werden in 1958 aangetroffen in de grote necropolis van Tarquinia, het belangrijkste centrum van het Etruskische gebied (Etruria: Noord-Lazio, Umbrië, Toscane). Van de ongeveer 6.000 grafkamers daar zijn er zo’n 200 beschilderd. De “olympische tombe” is uitzonderlijk omdat de wanden sporttaferelen tonen — wagenrennen, speer- en discuswerpen, hardlopen, boksen — die verwijzen naar de Griekse Oudheid en de Olympische spelen. Kunsthistorici achten het aannemelijk dat een Griekse kunstenaar, mogelijk een vluchteling uit Aziatisch-Griekenland, het werk maakte; Tarquinia lag dicht bij de haven Gravisca, waar Griekse immigranten hun artistieke tradities brachten.

Er bestaat controverse omdat de fresco’s tijdelijk naar Milaan zouden worden overgebracht ter gelegenheid van de Olympische Winterspelen Milano–Cortina (start 6 februari; Paralympics lopen tot 15 maart), met een expositie rond de openingsceremonie in het San Siro. Critici vinden dit problematisch: het presenteert de spelen als ‘Italiaans erfgoed’ op een wijze die historische nuance mist en brengt een kwetsbaar archeologisch object ver van zijn context.

Conserveringstechnisch is het losnemen van een fresco van de oorspronkelijke muur een uiterst delicate ingreep die in Italië aan zeer ervaren teams wordt toevertrouwd; eenmaal op panelen overgezet hoort een fresco idealiter zo min mogelijk verplaatst te worden. Tegenstanders waarschuwen dat verplaatsing voor een tijdelijke show een onnodig risico voor een van de belangrijkste Etruskische getuigenissen betekent en pleiten voor respect van archeologische context en behoudsprincipes.