Ethiopië opent grootste dam van Afrika, zorgen bij landen stroomafwaarts
In dit artikel:
Ethiopië heeft de grootste dam van Afrika officieel in gebruik genomen. Het bouwwerk, op een zijrivier van de Nijl, begon in 2011 en kostte meer dan 5 miljard dollar. De dam meet 1.800 meter in lengte en 175 meter in hoogte; het achterliggende stuwmeer beslaat ongeveer dezelfde oppervlakte als de metropoolregio Londen. Met de elektriciteit uit de installatie moeten miljoenen huishoudens van stroom worden voorzien.
Tienduizenden Ethiopiërs hebben aan het project gewerkt. Voor president Abiy is de megadam een belangrijk prestigeproject en een manier om zijn positie internationaal te versterken, nadat het land lange tijd te maken had met binnenlandse onrust, politiek geweld en een verwoestende oorlog in de regio Tigray die naar schatting honderdduizenden levens kostte.
Praktisch zullen veel inwoners nog weinig direct merken van de dam: bijna de helft van de 135 miljoen Ethiopianen is niet aangesloten op het elektriciteitsnet. De regering zet in op uitbreiding van de toegang tot stroom en wil binnen vijf jaar minstens 90 procent van de bevolking elektrificeren. Daarnaast is er het plan om overtollige stroom te exporteren naar buurlanden zoals Kenia en Eritrea.
De aanleg van de dam heeft echter spanningen in de regio opgevoerd. Stroomafwaarts gelegen landen, vooral Egypte en Sudan, maken zich zorgen over de beschikbaarheid van water uit de Nijl, die in die landen cruciaal is voor drinkwater en landbouw. Onderhandelingen tussen Ethiopië en de twee landen strandden herhaaldelijk, wat de vrees voor escalerende maatregelen – ook militair ingrijpen door Egypte werd genoemd – heeft aangewakkerd.
De ingebruikname markeert zowel een grote stap in Ethiopië’s ontwikkeling van energievoorziening als een bron van geopolitieke frictie. Zolang er geen duurzaam regionaal akkoord ligt over de waterafvoer en het beheer van het stuwmeer, blijven de spanningen tussen de betrokken landen een potentieel risico voor stabiliteit in het stroomgebied van de Nijl.