Esmeralda (47) werd bijna slachtoffer van femicide: 'Toen hij zelfs de baby een tik gaf, wist ik dat ik weg moest'
In dit artikel:
Esmeralda van Hassel (47) vertelt hoe jarenlange geestelijke en fysieke mishandeling haar leven beheersten en waarom weggaan zoveel complexer is dan buitenstaanders denken. Haar eerste grote liefde keerde na de middelbare school terug in haar leven en wat begon met charme en herkenning eindigde in controle, vernedering en geweld. Hij vernederde haar, bedreigde haar en probeerde haar sociale contacten te isoleren; haar vriendinnen kapten uiteindelijk het contact uit eigen veiligheid. Toen hij haar later mishandelde in de tuin, bood hij de volgende dag een grote gouden ring aan en beloofde dat het nooit meer zou gebeuren — een wisseling van dadergedrag die Esmeralda, net als veel andere slachtoffers, hoop gaf dat het beter zou worden.
Op haar veertigste raakte ze zwanger; de partner probeerde haar onder druk te zetten tot abortus. Ze besloot het kind te houden, waarna zijn gedrag escalereerde naar stalking: hij volgde haar naar controles, wachtte in schuren en probeerde via buren contact te houden. Hulpverleners gaven haar een alarmknop en zij beviel onder een valse naam; toch zocht ze bij periodes van stilte opnieuw contact uit een mix van angst en de gedachte “keep your enemies close.” Zijn charme keerde terug, maar ook de destructieve patronen — toeslagenstopzetten door haar als fraudeur aan te geven, bedreigingen en uiteindelijk zelfs geweld tegen hun jonge dochter. Dat was voor Esmeralda het keerpunt: ze verliet het huis met een vluchtplan, geholpen door hulpinstanties en de mentor van haar dochter, en vond tijdelijk onderdak in een Blijf-van-mijn-lijfhuis.
Vijf jaar na haar ontsnapping ervaart ze geen directe angst meer voor haar ex, hoewel hij niet is vervolgd. Ze heeft een eigen huis, inkomen en werkt nu als ervaringsdeskundige bij Regio Gooi en Vechtstreek, waar ze andere vrouwen begeleidt. Haar ervaring illustreert dat slachtoffers vaak blijven uit hoop, herkenning van het eerdere goede, afhankelijkheid, isolement en vooral angst: vertrekken is vaak het gevaarlijkste moment, met een reëel risico op escalatie van represailles.
Leonie Hutten van de Blijf Groep (regiomanager Amsterdam Amstelland) legt uit dat langzaam sluipende controle — wie iemand ontmoet, hoe geld wordt besteed, het isoleren van sociale steun — slachtoffers hun eigen handelingsruimte ontnemen. Mensen die in hun jeugd geweld zagen, kunnen onveilig gedrag zelfs als vertrouwd ervaren. De omgeving kan onbedoeld schade aanrichten door simpelweg te zeggen “ga weg”, waardoor slachtoffers zich veroordeeld voelen en minder snel eerlijk zijn over de ernst van hun situatie. Hutten adviseert open vragen te stellen en een veilige, niet-oordelende houding te behouden zodat contact en vertrouwen blijven bestaan.
Cijfers onderstrepen de schaal: jaarlijks worden circa 200.000 mensen slachtoffer van ernstig huiselijk geweld in Nederland; ongeveer 63.000 gevallen worden bij de politie gemeld. Ongeveer 60 procent van deze gevallen betreft geweld tussen (ex-)partners. Ruim 13.000 slachtoffers per jaar maken gebruik van de vrouwenopvang. De gegevens benadrukken dat veel gevallen verborgen blijven door schaamte, angst en schuldgevoelens.
Esmeralda’s verhaal laat zien waarom vertrekken geen simpele keuze is en waarom ondersteuning zowel praktisch (vluchtplannen, opvang) als emotioneel (begrip, niet-veroordelende hulp) cruciaal is. Haar werk als ervaringsdeskundige illustreert ook dat herstel en zelfstandigheid mogelijk zijn: “Ik kan het wél alleen,” zegt ze, en ze gebruikt die ervaring om anderen te helpen.