Erik Scherder en Typhoon laten op Lowlands zien wat stress en sociaal contact doen met het brein
In dit artikel:
Op Lowlands gaan rapper en schrijver Glenn de Randamie (Typhoon) en hersenonderzoeker Erik Scherder met elkaar in gesprek over verloren hoop, veerkracht en de mentale gezondheid van jongeren. De ontmoeting combineert wetenschap, muziek en persoonlijke verhalen: Scherder en collega Yara Toenders nemen de wetenschappelijke kant voor hun rekening, Typhoon illustreert thema’s met nummers en put uit persoonlijke ervaringen uit zijn aankomende boek Liefde is de baas (Lobi da basi).
Scherder typeert Lowlands als een plek waar publiek écht nieuwsgierig is naar kennis — een indruk die hij eerder op het festival opdeed, toen een bezoeker hem emotioneel bedankte voor een tv-college. Die mengeling van cultuur en betrokkenheid past volgens hem goed bij het onderwerp: veerkracht bouw je vooral in je jeugd, door nieuwe ervaringen, sociale netwerken en het leren verwerken van tegenslag. Een verrijkte omgeving en steun van anderen versterken hersennetwerken die later helpen bij het omgaan met stress en verlies. Zonder die steun kan chronische eenzaamheid leiden tot langdurige stress, verminderd initiatief, geheugen- en uitvoerende functionele achteruitgang en uiteindelijk depressie.
Typhoon legt uit waarom hij het boek schreef: het is een andere manier om dezelfde drijfveer te uiten die ook zijn muziek voortbrengt. Hij beschrijft vier pijlers in zijn werk — spirit, moed, plezier/lachen en homecoming — die ook als leidraad dienden bij het schrijven. Het boek is voor hem therapeutisch geweest; het verwerken van hoge pieken en diepe dalen bleek soms zo intens dat hij schrijfpauzes moest inlassen. Muziek noemt hij een cruciale factor in herstel en verbinding: liedjes kunnen mensen opvrolijken en sociale interactie op gang brengen.
Het thema is urgent: volgens het artikel geeft 43 procent van de jongeren aan last te hebben van stress of zich eenzaam te voelen. Typhoon is ambassadeur van de stichting Join Us, die jongeren praktische tools wil geven om beter met maatschappelijke druk om te gaan. Beide sprekers wijzen op moderne oorzaken van stress: wereldwijde conflicten, overvloed aan informatie en smartphonegebruik zorgen voor constante opgejaagdheid — jongeren lopen daarbij extra risico omdat hun brein nog in ontwikkeling is.
Een voorbeeld uit Typhoons repertoire, het nummer Alleen in de pauze, behandelt precies die paradox van omringd zijn door mensen maar toch alleen voelen. Scherder benadrukt dat zulke gevoelens geen kwestie van zwakte zijn maar signalen die met hulp en initiatief van anderen te bestrijden zijn: ga naar mensen toe, praat, maak plannen en blijf initiatief nemen totdat iemand zich weer goed genoeg voelt om zelf te starten. Muziek inzetten — samen luisteren of maken — activeert beloningssystemen en kan het herstel ondersteunen.
Kortom: op Lowlands voeren wetenschap en kunst samen het gesprek over hoe je hoop en veerkracht terugvindt. Praktische aanbeveling van Scherder is simpel maar krachtig: grijp in als je iemand eenzaam of depressief ziet — wees de ander die initiatief neemt, ook als dat langdurige steun vraagt — en gebruik sociale contacten en muziek als middelen om hersennetwerken en emotionele regulatie te herstellen.