EO, VPRO en Human vormen samen een omroephuis: 'We vechten elkaar niet de tent uit'
In dit artikel:
De levensbeschouwelijke EO, de progressieve VPRO en humanistische Human trekken de komende jaren samen op en willen per 1 januari 2029 één omroephuis vormen. De samenwerking is voornamelijk een reactie op door Den Haag opgelegde bezuinigingen: in 2027 moet de publieke omroep 160 miljoen euro bezuinigen en het bestel wordt in 2029 ingrijpend hervormd. Politieke toestemming is nog vereist voordat de fusie definitief wordt.
De drie omroepen zien het omroephuis als een manier om achter de schermen efficiënter te werken — denk aan gezamenlijke bestuursfuncties, ict, hr, innovatie en datadeling — en zo bij te dragen aan een “beter bestuurbaar Hilversum”. De voorziene herindeling van het bestel laat elf omroepen opgaan in vier of vijf omroephuizen; NOS en NTR blijven aparte taakorganisaties. Verwacht wordt dat de huisvorming ongeveer 15 miljoen euro oplevert, maar ook dat er functies zullen verdwijnen: de omroepen hebben samen circa 780 medewerkers en krimp is onvermijdelijk, al is het exacte banenverlies nog onduidelijk.
De directies benadrukken dat de publieke gezichten en programmatische eigenheid behouden moeten blijven. EO-directeur Arjan Lock zegt dat er vertrouwen groeide tijdens maandenlange gesprekken en noemt het nieuwe samenwerkingsverband “het huis van verdieping”. VPRO-bestuurder Zakia Guernina wil blijven inzetten op meerstemmigheid en programmatische scherpte — satire en prikkelende formats blijven volgens haar een kerntaak — en noemt investeringen in nieuwe verhalen en technologie (waaronder AI) cruciaal om publiek te blijven bereiken. Willemien van Aalst (Human) legt de nadruk op democratische verbondenheid en specialisatie: haar omroep wil zich richten op verdiepend werk, documentaire- en achtergrondprogramma’s, en zoekt met de huisvorming ook meer financiële voorspelbaarheid en sociale veiligheid voor makers.
Er is ook uitleg waarom levensbeschouwelijke EO niet met KRO-NCRV samengaat: Lock zegt dat gesprekken met meerdere omroepen zijn gevoerd, maar dat een omroephuis op basis van inhoudelijke verschillen juist onderscheidend kan blijven. Meindert Landsmeer is als procesregisseur aangewezen om andere mogelijke samenwerkingen te verkennen. NPO-leiding waarschuwt dat een aanzienlijk deel van de bezuinigingen rechtstreeks op programmering zal vallen; veel titels zullen het daardoor niet overleven.