Enkelband steeds vaker alternatief voor de cel
In dit artikel:
In Nederland groeit het gebruik van de elektronische enkelband als alternatief voor gevangenisstraf. De maatregel, die al sinds proefprojecten in 1991 bestaat, wordt door advocaten, reclassering en een groeiende groep politici omarmd. Partijen als D66, CDA en NSC dienden een wetsvoorstel in om rechters ook veroordeelden tot zes maanden cel met een enkelband te kunnen straffen; inmiddels steunen meerdere fracties het plan. Een belangrijke aanleiding is het cellentekort in Nederlandse gevangenissen.
Twee ex-gedetineerden die met een enkelband ervaring hebben, illustreren de voor- en nadelen. Lionn de Graven zat vanaf zijn dertiende 2,5 jaar vast; het laatste halfjaar mocht hij buiten blijven met een enkelband. Hij beschrijft de dubbele ervaring: blij om vrij te zijn en weer op te kunnen treden, maar tegelijk grote schaamte waardoor hij het apparaat goed verborg. Rivelino Rigters zat op zijn dertiende kort vast in een periode dat de enkelband nog in proef was. Hij denkt dat een enkelband hem destijds had kunnen behoeden voor contacten die hij in de gevangenis opdeed; nu zet hij zich met zijn stichting Criminal Minded in om jongeren op andere paden te krijgen.
De reclassering ziet concrete voordelen: Ilja Botman begeleidt dagelijks zo’n 15–20 enkelbanddragers en wijst erop dat de band voorkomt dat mensen in criminele netwerken in de cel verzeild raken. Dragen buiten maakt het vaak mogelijk om te werken of naar school te gaan, vermindert schade voor familie en verkleint volgens haar de kans op recidive—vooral bij jongeren die steeds jonger zware delicten plegen.
Tegelijk waarschuwen ex-gedetineerden voor risico’s: de enkelband kan in criminele kringen juist nieuwsgierigheid of status oproepen, waardoor dragers blootstaan aan verzoeken of verleidingen, ook via betaalapps en sociale media. Critici vragen zich af of straffen voldoende doorwerken wanneer iemand niet in de cel zit. De betrokkenen roepen op om menselijkheid en tweede kansen voorop te zetten, maar benadrukken ook dat dragers zelf alert moeten blijven en de kans om te veranderen moeten grijpen.