Energiekloof groeit: buiten Randstad honderden euro's duurder uit

In dit artikel:

Recent onderzoek van adviesbureau Berenschot in opdracht van energieleverancier Essent laat zien dat huishoudens buiten de Randstad fors meer betalen voor energie dan vergelijkbare gezinnen in steden als Utrecht. Een voorbeeld: een huishouden in Groningen is maandelijks ruim €105 duurder uit. Ook inwoners van Limburg, Drenthe en Friesland zien hun energierekening aanzienlijk hoger oplopen. Volgens het artikel zal die kloof de komende jaren eerder toenemen dan verkleinen.

Het stuk plaatst die cijfers in een bredere context: het CBS meldde deze zomer dat 6,1% van alle Nederlandse huishoudens in energiearmoede leeft, maar bij particuliere huurders is dat aandeel veel hoger — rond de 30% — wat betekent dat bijna een derde van deze groep meer dan 10% van het inkomen aan energie kwijt is. De grootste slachtoffers zijn volgens de analyse huurders en provinciale gezinnen die wonen in slecht geïsoleerde woningen en vaak afhankelijk zijn van verhuurders die niet investeren in verduurzaming.

Essent pleit voor politieke maatregelen zoals meer subsidies, een centraal loket en een afdwingbaar recht op verduurzaming voor huurders. Het artikel is kritisch over die voorstellen en stelt dat het huidige klimaatbeleid en stijgende gasprijzen onevenredig drukken op gewone mensen buiten de Randstad, terwijl bewoners van goed geïsoleerde, gesubsidieerde woningen in de steden minder hinder ervaren. Verder wordt betoogd dat investeringen vooral naar windmolens, warmtepompen en Europese klimaatfondsen gaan, waardoor de financiële druk op huishoudens in de provincie toeneemt.

De schrijver concludeert dat deze economische ongelijkheid ook politieke gevolgen zal hebben: groeiende onvrede onder provinciale kiezers kan zich vertalen in stemmen tegen het huidige beleid. Kort gezegd krijgt niet-urbaan Nederland volgens dit betoog de rekening van het klimaatbeleid, met sociale en politieke spanningen tot gevolg.

(Nuttige context: regionale verschillen hangen samen met woningkwaliteit, afhankelijkheid van aardgas, lokale investeringen en het aandeel huurwoningen; beleidsopties om de kloof te verkleinen zijn onder meer gerichte isolatiesubsidies, betere handhaving van verhuurdersverplichtingen en inkomensafhankelijke steun.)