Energiecoaches, leningen en ov: dit wil Nederland doen met een Europese pot klimaatgeld

In dit artikel:

Het demissionaire kabinet heeft bij de Europese Commissie een pakket maatregelen ingediend om bijna 720 miljoen euro uit het Sociaal Klimaatfonds te gebruiken voor het verzachten van sociale effecten van de vergroening. Nederland legt daar volgens afspraak zelf ongeveer 240 miljoen euro bij; dat geld komt deels uit het Nederlandse Klimaatfonds en deels uit de rijksbegroting. De aanvraag is gericht op huishoudens in energiearmoede, kwetsbare vervoersgebruikers met lage inkomens en kwetsbare kleine ondernemingen.

De achtergrond: in Europa betalen bedrijven via het emissiehandelssysteem (ETS) voor hun CO2-uitstoot. Vanaf 2027 treedt die koolstofprijs ook door in brandstoffen voor huishoudens (benzine, diesel, gas), waardoor mensen in slecht geïsoleerde woningen of met fossiele auto’s relatief meer extra kosten krijgen. Het Sociaal Klimaatfonds is opgezet om die ongelijkheid tegen te gaan en tegelijk huishoudens en vervoer te verduurzamen.

In Nederland omvat het plan onder meer:
- Energiehuizen en energiecoaches voor particulieren en kleine bedrijven, die begeleiding en advies bieden bij isolatie en andere besparende maatregelen.
- Meer geld voor het Nationaal Warmtefonds, zodat eigenaren van koopwoningen gemakkelijker leningen kunnen krijgen voor verduurzaming.
- Een ‘publiek energiefonds’ bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om huishoudens met een hoge energierekening en laag inkomen financieel te ondersteunen; inzet gepland voor de winter 2026/2027.
- De ‘Onderwegpas’: een regeling om kwetsbare huishoudens gratis of met korting te laten reizen met het openbaar vervoer; deze maatregel wordt mede gefinancierd uit het Nationaal Klimaatfonds.

Opvallend is dat de Nederlandse voorstellen geen concrete stimuleringsmaatregelen bevatten voor elektrische auto’s, noch gerichte ondersteuning voor het verduurzamen van huurwoningen of hulp aan woningcorporaties. De ingediende plannen worden later deze maand met de Europese Commissie besproken; de beoordelingsprocedure duurt ongeveer vijf maanden.