Elon Musk vindt Wikipedia te woke en komt met eigen encyclopedie: 'Zorgelijk'
In dit artikel:
Elon Musk en zijn AI-bedrijf xAI hebben online Grokipedia gezet, een vroege (v0.1) encyclopedie die zichzelf presenteert als alternatief voor Wikipedia en volgens Musk "de waarheid" wil brengen. De site werkt simpel: via een zoekbalk verschijnen lange, Engelstalige artikelen zonder plaatjes; de verzameling telt momenteel bijna 900.000 artikelen. De teksten zijn automatisch gegenereerd door Grok, de chatbot van xAI. Het is niet duidelijk welke bronnen Grok gebruikt heeft en of menselijke redacteuren de inhoud bewerken of controleren.
Onderzoek van Amerikaanse media ontdekte dat veel Grokipedia-teksten sterk lijken op bestaande Wikipedia-berichten; diverse artikelen vermelden dat de inhoud van Wikipedia is aangepast. Dat wringt omdat Grokipedia zich juist als tegenhanger van Wikipedia positioneert. AI-onderzoeker Frank van Harmelen wijst erop dat taalmodellen geen feitelijke waarheidsvinding doen: zij produceren tekst op basis van statistische waarschijnlijkheid uit een breed scala aan trainingsdata — van gerenommeerde kranten tot complottheorieën — waardoor het onduidelijk is welke informatieprioriteit heeft gekregen.
Volgens AI-expert Remy Gieling hangt de betrouwbaarheid uiteindelijk af van ontwerpkeuzes van de maker: degene die het model stuurt kan bronnen afwaarderen of juist bevoordelen, en daarmee een bepaalde versie van "de waarheid" doordrukken. Kritische analyses tonen ook voorbeelden van onjuiste of ideologisch gekleurde inhoud op Grokipedia: artikelen met dubieuze beweringen (zoals een verband tussen pornografie in de jaren tachtig en het verergeren van de aidspandemie) en passages die transpersonen denigrerend omschrijven. Dat past in een beeld dat sommige teksten een conservatieve inslag hebben. De invloed van Musk als eigenaar van meerdere platforms en zijn persoonlijke uitspraken over gender en familie maken dit extra gevoelig.
Wikipedia zelf lijkt voorlopig weinig onder de indruk. Oprichter Jimmy Wales en Wikimedia Nederland benadrukken dat AI-modellen nog niet goed genoeg zijn om betrouwbare encyclopedische artikelen te produceren en dat menselijke controle onmisbaar blijft. Wikimedia-directeur Sandra Rientjes ziet AI wel als hulpmiddel voor zaken als grammatica of vertalingen, maar benadrukt dat menselijke verantwoordelijkheid en bronvermelding cruciaal zijn. Conclusie: Grokipedia staat live en ambitieus, maar vanwege onduidelijke bronnen, automatische generatie en signalen van ideologische bias is de inhoud op dit moment lastig als betrouwbare waarheid te beschouwen; gebruikers wordt aangeraden kritisch te blijven en bronnen te verifiëren.