Eerste vrouwelijke premier Japan allesbehalve feminist

In dit artikel:

Sanae Takaichi is benoemd tot de eerste vrouwelijke premier van Japan, nadat ze begin deze maand tot leider van de regeringspartij LDP werd gekozen. Haar aantreden liep korte tijd gevaar toen coalitiepartner Komeito zich terugtrok, maar de LDP vond snel een nieuwe samenwerkingspartner in de rechtse Japan Innovatie Partij (JIP). Het parlement koos haar vervolgens tot premier en de keizer stelde haar officieel aan.

Takaichi is politiek rechts-conservatief en minder gematigd dan haar voorganger Shigeru Ishiba. Ze bewondert Margaret Thatcher en wordt politiek gezien als een leerling van de in 2022 vermoorde ex-premier Shinzo Abe. Haar kabinet is een minderheidskabinet (LDP + JIP hebben geen parlementaire meerderheid), waardoor haar belangrijkste opdracht zal zijn de eigen partijbasis tevreden te houden nu de LDP aan populariteit verliest. Een van haar eerste taken als premier is het ontvangen van de Amerikaanse president Donald Trump tijdens diens bezoek aan Tokio.

Op beleidspunten profileert Takaichi zich hard tegen migratie en kritisch tegenover China. Sociaal-cultureel neemt ze traditionele standpunten in: ze benadrukt gescheiden rollen voor mannen en vrouwen, ziet het gezin als fundament van de samenleving en verzet zich tegen het homohuwelijk. Persoonlijke details illustreren dat conservatisme — haar moeder verbood haar ooit alleen te gaan wonen voordat ze trouwde; zij reisde als student dagelijks uren om te kunnen studeren. Takaichi trouwde in 2004 met partijgenoot Taku Yamamoto, scheidde in 2017 en huwde hem opnieuw in 2021; hij nam vervolgens haar achternaam om te voldoen aan de Japanse achternaamregel voor echtparen.

Dat zij als vrouw aan het hoofd staat, leidt niet automatisch tot meer gendergelijkheid: vrouwen zijn nog sterk ondervertegenwoordigd in de Japanse politiek (circa 15% van de parlementariërs). Takaichi beloofde ooit een kabinetssamenstelling die zou lijken op Noord-Europese landen, maar heeft naast zichzelf tot nu toe slechts twee vrouwen op ministerposten benoemd. Japan scoort laag op wereldranglijsten voor gendergelijkheid (118e van 148 volgens het World Economic Forum).