Een voornaam probleem, de drinkwaterrivier raakt onzichtbaar vervuild
In dit artikel:
De Maas bij Eijsden oogt vredig, maar is ernstig vervuild: sinds augustus mag het rivierwater niet meer als drinkwater worden gebruikt nadat laboranten propamocarb — een fungicide uit de tuinbouw — aantoonbaar in het stroomgebied werd gevonden. Lage zomerstand maakte dat de stof zich niet wegspoelde. Terwijl dagjesmangers op de kade staan en de veerpont naar Lanaye stilligt door harde wind, lopen autoriteiten in België oevers af om te achterhalen welk bedrijf bij Luik het middel loost; mogelijk ging het om een incidentele lozing.
Tegelijkertijd tekent zich een structureler probleem af. In Brabant en Limburg hebben circa 270 bedrijven vergunningen om afvalwater op de Maas te lozen; daarbij komen nog tal van Franse en Belgische vergunninghouders en ongedocumenteerde lozingen via het riool — het zogenaamde “dark web” van het rioolstelsel, aldus Maarten van der Ploeg van belangenorganisatie Riwa‑Maas. Veel stoffen die nu in het water verschijnen — zoals lithium of allerlei PFAS‑verbindingen — zijn niet altijd scherp gereguleerd, maar veroorzaken wel zorg bij drinkwaterbedrijven.
Een concreet en alarmerend voorbeeld is de afvalverwerker CFS in Weert. Het bedrijf vraagt de provincie Limburg om een nieuwe lozingsvergunning waarmee de jaarlijkse PFAS‑uitstoot op papier zou kunnen stijgen van enkele honderdzets grammen naar meerdere kilo’s. CFS geeft aan niet precies te weten welke PFAS‑varianten het loost en zoekt brede formulering in de vergunning. Waterschap Limburg en toezichthouder Inspectie Leefomgeving en Transport waarschuwen dat zo’n vergunning neerkomt op een open deur voor langdurige vervuiling; provinciale bestuurslaag ziet echter geen belemmering en Den Haag houdt zich buiten omdat het bevoegdheid bij de provincie ligt.
Kortom: acute incidenten als de propamocarb‑vondst benadrukken een dieper liggend beheerprobleem: veel bronnen, ondoorzichtige lozingen en onvoldoende normering van persistente chemicaliën die de rivier en het drinkwater op lange termijn bedreigen.