Een toevallig complot
In dit artikel:
De columnist stelt dat controle over gelduitgifte politieke macht oplevert en gebruikt de historische verwijzing naar de Rothschilds om te schetsen hoe staatsleningen en verhandelbare obligaties landen afhankelijk maken van grote geldverstrekkers. Staatsobligaties vormen de ruggengraat van internationale schuldhandel; EU-lidstaten hebben volgens de tekst zo’n 12.000 miljard euro aan uitstaande schuld.
Tijdens de coronacrisis drukten centrale banken massaal geld bij (quantitative easing) en kochten zij staatsobligaties op — de Bank of England zou in die periode 895 miljard pond hebben bijgedrukt — waardoor beleggingsrisico’s werden verschoven van obligatiehouders naar belastingbetalers en spaarders. Die ingreep zou beleggers ertoe hebben gebracht weer nieuwe staatsleningen te kopen, wat regeringen ruimte gaf om verdere schulden uit te geven en daarmee grote publieke programma’s te financieren, onder andere klimaatbeleid.
Als concreet voorbeeld behandelt de column het Britse kabinet-Truss (september–oktober 2022). Truss kondigde forse belastingverlagingen aan; beleggers reageerden door staatsobligaties te verkopen, de rente steeg en de kredietwaardigheid kwam onder druk. De Bank of England zou vervolgens tegen Truss hebben opgetreden, wat leidde tot haar snelle val — volgens de columnist een illustratie dat centrale banken en beleggers vaker het regeringsbeleid sturen dan kiezers in tijden van hoge staatsschuld.
De schrijver koppelt deze dynamiek aan een bredere strategie: grote, langdurige publieke uitgaven — historisch gezien de New Deal na 1929, nu de Green Deal — zouden nodig zijn om een op schuld gebaseerde economie draaiende te houden. Hij verwijst naar uitspraken van Mark Carney over de enorme investeringsbehoefte en stelt dat financiële instellingen verdienen aan de uitgifte van ‘groene’ obligaties. Daardoor ontstaat volgens de column een prikkel voor regeringen, ook Nederland, om belastinggeld in klimaatprojecten te pompen: niet alleen om de planeet te redden, maar om het mondiale banksysteem tevreden te houden.
Kortom: de column beschrijft en bekritiseert een spanningsveld waarin geldschepping, obligatiemarkten en klimaatfinanciering elkaar versterken, en suggereert dat politiek-economische macht van grote financiële spelers beleidskeuzes richting klimaatbeleid beïnvloedt.