'Een revolverschot' van VirginieLoveling is nieuw in de canon: 'Hartverscheurend boek met gothic tintje"
In dit artikel:
Virginie Lovelings psychologische roman Een revolverschot is opnieuw onder de aandacht gebracht en is opgenomen in de vernieuwde canon van de Nederlandstalige literatuur. Het boek, dat oorspronkelijk in 1911 verscheen, beschrijft in het fictieve dorp Vroden de fatale driehoeksverhouding tussen twee zussen en dezelfde man; uiteindelijk klinkt er een revolverschot. Loveling richt de blik vooral op de zuster die zich miskend voelt en langzaam geestelijk ontwricht raakt, waardoor het verhaal zich meer verdiept in de pijn die aan waanzin voorafgaat dan in spektakel rond gekte.
Contemporaine schrijfster Annelies Verbeke, die de heruitgave begeleidde, noemt het werk “hartverscheurend” en noemt het een universele verkenning van het gevoel genegeerd te worden — een ervaring die volgens haar tijdloos is en zowel mannen als vrouwen raakt. Verbeke benadrukt ook Lovelings psychologisch inzicht: het boek schept begrip voor de ambiguïteit tussen dader en slachtoffer en laat zien hoe omstandigheden iemands identiteit en handelen kleuren. De sfeer neigt naar gothic: grafbeelden, doodsmetaforen en beklemmende scènes (zoals vrouwen ondergedompeld in rood bessensap) dragen bij aan de huiveringwekkende ambiance.
De herwaardering van Loveling is de laatste jaren zichtbaar geworden: meerdere titels werden heruitgegeven, Een revolverschot bereikte inmiddels de zevende druk en er is een recente Franse vertaling. Loveling (1836–1923) was in haar tijd een gerespecteerde, meertalige en maatschappelijk betrokken schrijfster — ze publiceerde romans, reismemoires en clandestiene oorlogsdagboeken uit de Eerste Wereldoorlog en mengde zich in de schoolstrijd tegen de katholieke zuil. Haar oeuvre bevat onder meer Een dure eed, De twistappel, Erfelijk belast en Een winter in het Zuiderland. Ze werkte ook samen met haar neef Cyriel Buysse.
De opname van Een revolverschot in de canon (een lijst van 50 invloedrijke Nederlandstalige boeken van middeleeuwen tot nu) bevestigt dat Lovelings werk opnieuw als belangrijk literair erfgoed wordt gezien. Voor lezers biedt het boek niet alleen een psychologisch portret van een individu dat verliest, maar ook een venster op sociale knelpunten van haar tijd — zoals de beperkte opties voor ongehuwde vrouwen — waardoor de novelle zowel historisch als hedendaags relevant blijft.