Eén op de vier Nederlanders haakt af: politiek establishment verliest het volk
In dit artikel:
Een recente peiling van Kieskompas laat zien dat ongeveer een kwart van de Nederlanders aangeeft dat geen enkele partij hun stem, waarden of idealen vertegenwoordigt. Dat wordt in het artikel neergezet als een alarmsignaal: het vertrouwen in politieke instituties en partijen staat op een historisch laag niveau en veel burgers voelen zich niet gehoord of serieus genomen door Den Haag.
De onvrede is volgens de tekst niet oppervlakkig; ze vloeit voort uit concrete zorgen over hoge lasten, veiligheid, migratie en koopkracht. Veel kiezers ervaren de landelijke politiek als te veel op zichzelf gericht: partijen zouden vergelijkbaar beleid voeren, verschillen zijn oppervlakkig, en het resultaat is dat burgers de rekening betalen terwijl het politieke ‘kartel’ in stand blijft.
Opvallend is dat ook aanhangers van partijen als JA21, SP en Partij voor de Dieren zich vaak niet volledig vertegenwoordigd voelen. Zij stemmen soms meer uit afkeer dan uit overtuiging, wat wordt voorgesteld als een zwakte van protestpartijen — succes in peilingen kan volgens de auteur snel wegvallen zodra ze verantwoordelijkheid moeten dragen in coalities, zoals eerder gebeurde bij BBB.
Politiek wordt beschreven als vercommercialiseerd: strategie, slogans en reputatiebeheer zouden belangrijker zijn geworden dan inhoudelijke volksvertegenwoordiging. Burgers blijken steeds vaker een statistiek in peilingen in plaats van partners in het bestuur. Jongeren tussen 18 en 34 voelen zich nog relatief het meest vertegenwoordigd, maar dat vertrouwen is fragiel en kan snel afnemen zodra zij de financiële lasten en controles van de overheid ervaren.
De reactie van de gevestigde politiek op deze spankracht wordt bekritiseerd als voorspelbaar en onvoldoende: er zullen commissies en werkgroepen komen, maar volgens de auteur verandert er niets wezenlijks zolang partijen vooral zichzelf en hun netwerken dienen, ook op Europees niveau. Het artikel stelt dat dit proces de democratische legitimiteit uitholt: wanneer burgers geloven dat hun stem weinig betekent, groeit politieke onverschilligheid of woede.
De centrale oproep is dat Nederland bestuur wil dat voor de bevolking werkt in plaats van over hen beslist, en dat dat alleen realiseerbaar is door het ‘kartel’ te doorbreken en de inhoudelijke band tussen partijen en samenleving te herstellen. Als extra context: dergelijke trends kunnen leiden tot verdere fragmentatie van het kieslandschap, meer proteststemmen en stijgende druk op partijen om daadwerkelijk kiezersbelangen te vertalen naar beleid.