Een gebed zonder einde: hoe de problemen zich opstapelden voor de BBC
In dit artikel:
De BBC, decennialang bekend als de betrouwbare publieke omroep van Groot-Brittannië, staat opnieuw onder vuur na het aftreden van twee topfiguren dit weekend. Aanleiding is een Panorama-documentaire over Donald Trump waarin een toespraak van Trump zo gemonteerd zou zijn dat het leek alsof hij zijn aanhangers expliciet opriep tot geweld op 6 januari 2021 — de dag van de bestorming van het Amerikaanse parlement. Die montagefout wordt gezien als het nieuwste in een reeks blunders die het vertrouwen in de BBC ondermijnen.
De omroep kampt al langer met reputatieschade en kritiek op zijn reactievermogen. In 2023 werd presentator Huw Edwards gearresteerd voor bezit van kinderporno; de BBC betaalde hem nog vijf maanden door en probeerde later zijn salaris van ongeveer 230.000 euro terug te vorderen. Andere incidenten waren controversiële politieke uitlatingen van sportpresentator Gary Lineker, een documentary over Gaza met een Palestijnse jongen die later bleek de zoon van een Hamas-functionaris te zijn, en dit jaar een live-optreden op Glastonbury waarbij zanger Bob Vylan opriep tot geweld tegen het Israëlische leger — iets waar de BBC achteraf op ingreep.
De positie van de BBC is bijzonder gevoelig omdat het een grote, publiek gefinancierde instelling is: een jaarbudget van ongeveer 6,7 miljard euro, meer dan 20.000 werknemers en twee derde van de inkomsten uit de verplichte kijk- en luisterbijdrage. Die publieke financiering brengt strikte eisen aan neutraliteit en onpartijdigheid met zich mee. Tegelijkertijd werkt de omroep in een veel fragmenterender medialandschap met sterke concurrentie van streamingdiensten en een dalend bereik, vooral onder jongeren.
Politieke druk speelt mee: conservatieven beschuldigen de BBC van een linkse bias en rechts georiënteerde kranten voeren al jaren campagne om de omroep in te perken. Critici als Andrew Neil, voormalig BBC-presentator en later medeoprichter van GB News, waarschuwen dat verlies van vertrouwen het bestaansrecht van de BBC bedreigt; anderen, zoals The Times-columnist Matthew Syed, benadrukken dat de publieke omroep nog steeds een belangrijke maatschappelijke rol vervult en pleiten voor hervorming in plaats van ontmanteling.
Vooruitkijkend zal de BBC een periode van herbezinning en reorganisatie ingaan, met druk om leiding en werkwijzen te vernieuwen zodat de omroep zijn reputatie als onpartijdige nieuwsbron kan herstellen.