Een dag gratis tandzorg voor Amsterdammers met krappe beurs: 'Ik durf mijn mond niet te openen'
In dit artikel:
Zaterdag en zondag organiseerden tandartsen door het hele land de Landelijke Tandartsdag: twee dagen waarin mensen met een krappe beurs gratis tandzorg krijgen. Dit jaar doet Amsterdam voor het eerst mee; drie praktijken in Zuidoost openden hun deuren. Ruim 300 Amsterdammers meldden zich aan, daarvan worden dit weekend naar schatting 75 tot 100 mensen geholpen. Landelijk nemen tientallen praktijken deel (op zondag waren dat er 82) — het initiatief begon in 2021 in Rotterdam onder leiding van Stichting Anders en groeide sindsdien flink: in eerdere edities kregen vijf- tot zeshonderd mensen hulp.
In Tandartspraktijk Zuidoost waren de verhalen dichtbij en tastbaar. Marianne (wil naam en leeftijd niet in de media) zat zichtbaar gespannen in de wachtkamer; door jarenlange angst voor de tandarts had ze een paniekaanval gekregen, en ze vroeg nadrukkelijk om geen trekken maar observatie of mogelijke doorverwijzing. Ze werd diezelfde middag doorgestuurd naar een specialist. Lydia (65) kwam via de voedselbank en had langdurige pijn rechtsboven en -onder in haar mond. Haar klacht bleek te komen door te hard poetsen; er hoefde niet geboord te worden. Ze kreeg een zachte tandenborstel, tandpasta, spoelmiddel en een openbaarvervoerskaartje om terug te reizen.
De doelgroep bestaat vooral uit mensen die geen aanvullende tandartsverzekering hebben, ongedocumenteerden en mensen met ernstige tandartsangst — vaak personen die al lange tijd geen controle hebben gehad. Tandarts Peter Koelewijn, die meedoet namens een van de praktijken in Zuidoost, benadrukt dat kiespijn veel meer beïnvloedt dan alleen het gebit: het tast iemands slaap, werk en de zorg voor kinderen aan. Hij noemt de actie een beginpunt: volgend jaar willen de deelnemende praktijken terugkomen, mogelijk met meerdere dagen en meer samenwerkende partijen.
Financiële ondersteuning voor de Amsterdamse editie komt van Noodfonds Amsterdam; directeur Marita Tolman zegt dat iedereen die zich aanmeldde persoonlijk is gebeld en dat een aantal mensen elders of op de wachtlijst is geplaatst. Vrijwillige inzet van tandartsen en assistenten maakt de operatie mogelijk — en levert emotionele voldoening op. Koelewijn vatte het na afloop samen met een opmerking die vaker terugkeerde in de ruimte: liever hulp verlenen dan een rekening sturen.
Nuttige context: in Nederland valt veel volwassenentandzorg niet onder de basisverzekering, waardoor mensen zonder aanvullende polis vaak zelf moeten betalen en tandartsbezoeken als eerste op de bespaarlijst komen te staan. Dat speelt een grote rol in de vraag naar dit soort gratis acties, die medische nood verlichten en soms ook eenvoudige, preventieve adviezen geven die grote pijn kunnen voorkomen.