Duwt Trump de consument van de klif?
In dit artikel:
De Amerikaanse economie groeide in het tweede kwartaal met 3 procent op jaarbasis, nadat het eerste kwartaal nog een krimp van 0,5 procent liet zien. Beide cijfers zijn deels vertekend door éénmalige effecten: bedrijven hamstervoorraadten importgoederen uit angst voor door president Trump aangekondigde hogere tarieven. Zonder dat voorraadwoord blijken vooral huishoudelijke bestedingen en investeringen in kunstmatige intelligentie verantwoordelijk voor de kwartaalgroei — al droegen de AI-investeringen zelfs meer bij dan de consumptie.
Toch staat de Amerikaanse consument onder toenemende druk. Over de eerste helft van dit jaar lag de reële (inflatiegecorrigeerde) groei van de consumptieve bestedingen op slechts 0,9 procent, een uitzonderlijk laag niveau in een periode waarin het bruto binnenlands product nog groeit. Dit cijfer ligt dicht bij het historische 0,7 procentniveau dat kenmerkend is voor naoorlogse recessies (exclusief de coronedip), en het is ongebruikelijk dat de consumptie over zes maanden krimpt buiten een recessie om.
Een belangrijke verslechterende factor zijn de recent verhoogde importtarieven van de VS. Hoewel Trump beweert dat anderen betalen, functioneren die tarieven in de praktijk als een verbruiksbelasting: bedrijven rekenen de extra kosten doorgaans binnen enkele weken of maanden door. De nieuwe heffingen zouden de Amerikaanse schatkist circa 250–300 miljard dollar per jaar opleveren — ruwweg vergelijkbaar met een extra btw van vijf procent — en dit heeft in vergelijkbare gevallen (zoals Japan in 2014–15) geleid tot sterke dalingen in reële consumptie. Winstmarges van Amerikaanse en Europese bedrijven bleven na de invoering van tarieven op peil, wat erop wijst dat de kosten deels bij consumenten terechtkomen. Wel kunnen rechtszaken of beleidsveranderingen het eindbeeld nog veranderen.
Waarom dit ons raakt: de Amerikaanse consument maakt ongeveer 70 procent van de Amerikaanse economie uit, en wereldwijde economische neergangen traden sinds de Tweede Wereldoorlog alleen op nadat de VS in recessie raakte. Een stevig verzwakte Amerikaanse huishoudensector kan dus snel doorwerken naar internationale handel, groei en markten. (Bron en auteur: hoofd beleggingsstrategie ABN AMRO MeesPierson.)