Duitsland gaat woningnood te lijf met de 'Bau-Turbo'

In dit artikel:

Duitsland kampt met een steeds nijpendere woningcrisis: ongeveer 1 miljoen mensen hebben geen vaste woonplaats en de nieuwbouw loopt terug. Als tegenreactie introduceert de federale regering de zogenaamde "Bau‑Turbo", een instrument waarmee steden en gemeenten bouwprocedures kunnen versimpelen en versoepelen om sneller woningen te realiseren.

Met de Bau‑Turbo mogen lokale overheden afwijken van bestemmingsplannen, kleinere projecten soms zonder vergunning uitvoeren en geldt een bouwaanvraag die niet binnen drie maanden is behandeld automatisch als verleend. De inzet en vorm blijven aan gemeenten zelf; Pankow (Berlijn) zet het middel actief in vanwege een sterke bevolkingsgroei van circa 350.000 inwoners in enkele jaren en een vastgelopen woningmarkt. Daar worden plannen ontwikkeld variërend van het toevoegen van appartementen op percelen die oorspronkelijk voor eengezinswoningen waren bestemd tot een grote, autoluwe nieuwbouwwijk met 8.600 woningen, grotendeels prefab houten bouw.

Tegelijkertijd komt er kritiek: architecten en klimaatactivisten vrezen dat groen- en binnenhofjes verdwijnen, milieuvoorschriften worden omzeild en burgerparticipatie wordt uitgehold. Ook bestaat de zorg dat de maatregel vooral dure woningen voor de hogere middenklasse oplevert; in Berlijn vervalt onder de turbo volgens oppositie het minimum van 30% betaalbare woningen. Bestuurders benadrukken dat niet alles vrij spel is — voor projecten groter dan twee hectare blijven inspraakmomenten en er zouden nog steeds randvoorwaarden gelden — en verwachten dat kortere procedures de bouwkosten verlagen.

De Bau‑Turbo wordt door sommige stadsontwikkelaars gezien als experimenteel instrument: een snelle oplossing die getest moet worden, terwijl anderen terughoudend blijven vanwege juridische risico’s en mogelijke negatieve effecten op leefbaarheid en duurzaamheid.