Duitse studie laat verband zien tussen vaccinatiegraad en oversterfte
In dit artikel:
Duitse onderzoekers vonden een opvallende regionale samenhang tussen vaccinatiegraad en oversterfte en roepen op tot verder onderzoek. Christof Kuhbandner (Regensburg) en Matthias Reitzner (Osnabrück) analyseerden sterftecijfers per deelstaat voor het derde ‘pandemiejaar’ (april 2022–maart 2023) en zagen in vrijwel alle zestien deelstaten een sterke stijging van de oversterfte. Hogere vaccinatiegraad bleek samen te gaan met een relatief grotere toename van oversterfte; dit verband bleef zichtbaar nadat zij corrigeerden voor eerdere sterfte en andere statistische verstoringen. De studie is gepubliceerd in Royal Society Open Science. De auteurs benadrukken dat correlatie geen bewijs van causaliteit is, maar vinden dat de consistentie en regionale patroon verdere, gedetailleerde analyse rechtvaardigen — bij voorkeur op deelstaat- of lokaal niveau en met onderscheid naar specifieke doodsoorzaken — om mogelijke oorzaken te onderscheiden (zoals zware griepseizoenen, indirecte gevolgen van coronamaatregelen of ongewenste effecten van vaccinatieprogramma’s).
In Nederland pleiten enkele deskundigen voor heropening van het dossier over oversterfte. Immunoloog prof. Theo Schetters steunt het Duitse onderzoeksvoorstel en zegt dat het Nederlandse onderzoek opnieuw moet worden opgestart; hij wijst op eigen analyse die volgens hem sterftepieken laat zien na vaccinatierondes en een “duidelijke correlatie” tussen wekelijkse prikaantallen en oversterfte onder 65-plussers. Schetters: “Wegkijken kan niet meer.” Ook onderzoeksverslaggevers zoals Anton Theunissen hebben samenvattingen van de Duitse studie gepubliceerd en benadrukken dat beleidsmakers breed naar sterftecijfers moeten kijken.
Politiek en commentatoren reageren verdeeld. De Tweede Kamer had in februari besloten het Nederlandse onderzoek af te sluiten, met instemming van toenmalig staatssecretaris Vincent Karremans. Critici, onder wie Maurice de Hond, vrezen dat signalen niet serieus onderzocht zullen worden en wijzen op de hoge oversterfte in Duitsland (ongeveer 100.000 doden in 2022–2023). Internationaal is er ook discussie over datatoegang; in het Verenigd Koninkrijk kwam aandacht voor terughoudendheid bij het vrijgeven van gegevens die mogelijke verbanden tussen vaccinatie en oversterfte kunnen belichten. Kortom: de Duitse bevindingen zetten druk op wetenschappers en beleidsmakers om nader, regionaal en oorzakelijk onderzoek te doen.