Duitse minister beschuldigt Gent Festival van "puur antisemitisme", premier De Wever noemt beslissing "onverantwoord"
In dit artikel:
Gent Festival van Vlaanderen heeft het geplande concert van de Münchner Philharmoniker op 18 september in Gent geannuleerd. De organisatie zegt dat zij, uit overtuiging dat muziek verbindt en verzoent, niet kan garanderen dat de komst van de Israëlische dirigent Lahav Shani — die ook muzikaal leider is van het Israel Philharmonic Orchestra — geen gespannen reacties en veiligheidsrisico’s zou oproepen. Het festival verwijst daarnaast naar oproepen van de Vlaamse minister van Cultuur om geen samenwerkingen aan te gaan met partners die zich niet ondubbelzinnig distantiëren van het Israëlisch beleid in Gaza. Aangekochte tickets worden terugbetaald; tickethouders worden persoonlijk gecontacteerd.
Lahav Shani (36) is een Israëlische pianist en dirigent; sinds 2020 leidt hij het Israel Philharmonic Orchestra en in 2023 werd hij door de Münchner Philharmoniker aangesteld als toekomstige chef-dirigent (aanvang verwacht in 2026). Het festival erkent dat Shani zich eerder voor vrede heeft uitgesproken, maar zegt dat zijn positie binnen het Israel Philharmonic en de huidige emotionele context onvoldoende duidelijkheid biedt over zijn houding tegenover de Israëlische regering.
De Raad van Bestuur van het festival benadrukt dat de beslissing niet louter als boycot bedoeld was: er bestonden reële vrees voor acties tijdens het concert en ook veiligheidsargumenten speelden een rol. Het orkest had voorgesteld dat Shani een verklaring zou ondertekenen of vervangen zou worden; het Münchner Philharmoniker ging niet op die voorstellen in, ondanks bemiddeling van onder meer de Duitse ambassadeur.
De beslissing leidde tot felle reacties in binnen- en buitenland. De Münchner Philharmoniker en stadsbestuur van München uitten hun verbazing en verontwaardiging. De Duitse minister van Cultuur noemde de annulering “puur antisemitisme” en waarschuwde dat zulke uitsluitingen de culturele fundamenten aantasten. In Vlaanderen veroordeelden Vlaams minister-president Matthias Diependaele (N-VA) en premier Bart De Wever de maatregel als “onbezonnen en onverantwoord”, stellend dat artiesten niet mogen worden gestraft op basis van afkomst. Vlaams minister van Cultuur Caroline Gennez (Vooruit) steunt het festival en benadrukt dat de regering culturele instellingen heeft opgeroepen hun samenwerkingen kritisch te toetsen in het licht van de gebeurtenissen in Gaza. Andere politici riepen eveneens tot terughoudendheid en tegenveralgemenisering van Israëli’s en joden.
De zaak illustreert de spanningen rond culturele relaties tijdens geopolitieke conflicten: instellingen balanceren tussen artistieke vrijheid, veiligheidszorgen en politieke of ethische verwachtingen uit de samenleving.