Duitse deelstaat sluit AfD-leden uit van overheidsbanen

In dit artikel:

De Duitse deelstaat Rijnland-Palts verbiedt voortaan AfD-leden om in overheidsdienst te werken, waaronder ambtenaren, politie en leraren. Sollicitanten moeten verklaren trouw te zijn aan de grondwet en niet in de afgelopen vijf jaar lid te zijn geweest van een door de binnenlandse veiligheidsdienst als extreem beschouwd organisatie, waaronder de AfD wordt gerekend vanwege haar vermeende rechtsextremistische radicalisering. Wie dit weigert of twijfel oproept, krijgt afwijzing of disciplinaire maatregelen, mogelijk ontslag.

De maatregel roept stevige kritiek op van grondwetsjuristen zoals Volker Boehme-Neßler en Josef Franz Lindner, die benadrukken dat uitsluiting op basis van louter partijlidmaatschap in strijd is met de Duitse grondwet. Volgens hen moet het individuele gedrag bepalend zijn, niet het lidmaatschap zelf, een opvatting die is ondersteund door eerdere Europese jurisprudentie. Zij vinden de omkering van de bewijslast onacceptabel; nu moeten AfD-leden zelf hun loyaliteit bewijzen, wat volgens hen het rechtsstatelijk principe ondermijnt.

De AfD veroordeelt de regeling als politieke discriminatie en een aanval op de democratie. Partijleider Alice Weidel waarschuwt haar leden dat hun lidmaatschap op zichzelf geen ontslagreden is en adviseert hen om bij communicatie voorzichtig en grondwettelijk te blijven handelen.

Andere Duitse deelstaten volgen met vergelijkbare beleidsmaatregelen tegen extremistisch bevonden lidmaatschappen. Bayern, Baden-Württemberg en Brandenburg voeren bijvoorbeeld ook controles uit, terwijl Saksen nog terughoudend is en geen nieuwe radicalenwet invoert. Sommige deelstaten beperken lidmaatschappen binnen specifieke sectoren zoals politie, justitie en wapenbezitters. Hiermee ontstaat een breed debat over de balans tussen democratische vrijheid, extremismebestrijding en rechtsstatelijke normen in Duitsland.