Duik in het Kabinet van Caspers: schetsen en vondsten uit het tv-programma
In dit artikel:
Kunstenaar-restaurator Charlotte Caspers brengt met Kijken met Caspers een verzameling schetsen en objecten samen die haar onderzoek naar kunst, natuur en wetenschap illustreren. Online is op de projectpagina een door haar geselecteerde en van aantekeningen voorziene presentatie te zien; fysiek is het Kabinet van Caspers te bezoeken in Museum Kranenburgh (Bergen) van zaterdag 27 september tot en met zondag 16 november 2025.
De selectie bouwt voort op de onderwerpen die in de televisieserie centraal staan: zand, zeewier, bomen, bijenwas, papier en (nacht)vlinders. Caspers gebruikt haar schetsboek om te observeren en te redeneren: zand ontstaat doordat gesteente langzaam vergruist en de korrelgrootte bepaalt hoe we het benoemen; zand uit het zuiden van Bergen is bijvoorbeeld door de Rijn aangevoerd en bevat meer kalk en ijzeroxiden dan het noordelijke zand met Scandinavische herkomst, iets dat terug te zien is in de kleur en in de duingroei.
Zeewier wordt in het kabinet belicht als fotosynthetisch organisme zonder wortels dat zich aan vaste ondergronden moet hechten; op de Nederlandse zandkust biedt de mens aangelegde infrastructuur (dijken, windmolens) soms de enige houvast. Over bomen reflecteert Caspers op hun symboliek en hun onmisbare ecologische diensten, en op het conflict met een snel veranderende, ruimtelijke ordening waarin bomen vaak verdwijnen.
Bijenwas krijgt aandacht als natuurproduct dat veel werk van bijen vereist en dat door mensen historisch op uiteenlopende manieren is gebruikt — van waskaarsen tot modelleerwas en als bindmiddel voor pigmenten. De geschiedenis van papier wordt kort geschetst: uitvinding ongeveer 2.000 jaar geleden in China, later verspreid richting Europa; in het kabinet zijn handgeschepte vellen van linnen en katoen te zien, tegen de achtergrond van de moderne massaproductie op houtbasis.
Tot slot belicht de presentatie vlinders en nachtvlinders: de schubben op vleugels, de gedaantewisseling van rups naar vlinder en de grote diversiteit in Nederland (circa 2.400 soorten, waarvan slechts 53 dagvlinders). De serie Kijken met Caspers is vanaf zaterdag 27 september 2025 wekelijks te zien bij AVROTROS op NPO 2 (20.40 uur).