Doorbraak in dossier over gestolen schilderij: 80 jaar na oorlog levert dochter van nazi het kunstwerk in
In dit artikel:
Een schilderij van Giuseppe Vittore Ghislandi, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog door nazi’s van de Nederlandse kunsthandelaar Jacques Goudstikker werd geroofd, is door Argentijnse autoriteiten aan justitie overgedragen. Het werk — het "Damesportret" — dook begin augustus op in een advertentie op een Argentijnse immowebsite, zichtbaar aan een muur boven een groene sofa, waarna journalisten van AD de vondst openbaar maakten.
Het schilderij staat al circa 80 jaar als vermist geregistreerd. Ooit maakte het deel uit van Goudstikkers omvangrijke verzameling van oude meesters; na zijn dood tijdens de vlucht voor de nazi’s raakte veel van die collectie in handen van hoge nazi’s zoals Hermann Göring. Sommige stukken keerden na de oorlog terug naar Nederland en de erfgenamen van Goudstikker vochten decennialang voor teruggave van roofkunst. Veel werken zijn echter nog altijd zoek.
Na de publicatie bleek dat het schilderij na de oorlog in het bezit was gekomen van Friedrich Kadgien, een Duitse zakenman en advocaat die als financieel adviseur van Göring fungeerde en na de oorlog naar Argentinië vluchtte. AD onderzocht Kadgien al langer, ook vanwege verdenkingen dat hij naast schilderijen ook diamanten zou hebben geroofd. Het pand waarvan de advertentiefoto afkomstig leek, bleek eigendom van een van Kadgiens dochters.
Kort na de mediaberichtgeving heeft de Argentijnse politie huiszoekingen uitgevoerd en werden Kadgiens dochter en haar echtgenoot even aangehouden, maar het doek zelf bleek inmiddels te zijn verdwenen — vermoedelijk weggestopt nadat de publiciteit op gang kwam; op de foto waren kleurverschillen op de muur zichtbaar die dat suggereerden. De familie verklaarde vervolgens het werk ter beschikking van de Argentijnse justitie te willen stellen, waarmee zij feitelijk bevestigde het stuk nog in bezit te hebben gehad. Recent gaven ze het daadwerkelijk aan de gerechtelijke autoriteiten.
De zaak is nu bij het Argentijnse gerecht in onderzoek: wie heeft wettelijk recht op het eeuwenoude schilderij? Er is ook de verdenking — door betrokken journalisten geuit — dat de familie via een rechtsprocedure wil vastleggen dat het werk van hen is en dat een eventuele vordering verjaard zou zijn. De erfgenamen van Goudstikker reageren verontwaardigd; Marei von Saher benadrukt dat het pijnlijk is dat de familie anno 2025 zo reageert op een claim die met de Holocaust is verbonden. De uitkomst van het gerechtelijk onderzoek moet nu duidelijkheid geven over de eigendomsrechten en mogelijke terugkeer van het werk naar de Goudstikker-nazaten.