Door nieuwe wet kan zaak zoals Koningsdag eerder leiden tot een veroordeling voor verkrachting

In dit artikel:

Sinds 1 juli vorig jaar is de nieuwe Wet seksuele misdrijven van kracht, waardoor in verkrachtingszaken sneller tot veroordeling kan worden gekomen. Advocaat Ivonne Leenhouwers, gespecialiseerd in zedenzaken, legt uit dat onder deze wet situaties waarbij het slachtoffer niet expliciet toestemming kan geven – bijvoorbeeld door dronkenschap – nu ook als verkrachting worden aangemerkt. Dit maakt het strafbare kader breder dan voorheen, toen dwang vaak een vereiste was.

De zaak die woensdag begon, betreft een vermeende verkrachting op Koningsdag op de drukke Keizersgracht. De 27-jarige verdachte Sirio S. uit Italië en het 36-jarige Ierse slachtoffer kunnen zich beiden niets meer herinneren van het incident. Wel deden getuigen verklaringen afleggen waarin zij het slachtoffer roerloos zagen liggen en de verdachte werden gezien met zijn penis. Agenten meldden dat het slachtoffer slecht aanspreekbaar was. De officier van justitie bevestigde dat de nieuwe wet wordt toegepast, maar merkte op dat het ook onder de oude wet strafbaar was omdat de verdachte seksueel binnendrong bij iemand die bewusteloos was.

Leenhouwers benadrukt dat het nieuwe wetgevingskader niet meer vereist dat er sprake is van dwang of dat iemand bewusteloos moet zijn om van verkrachting te spreken. Cruciaal is dat de dader zich ervan moet bewust zijn of had behoren te zijn dat de ander niet instemde. Het ontbreken van een duidelijke “wil” of toestemming maakt de situatie strafbaar. Daardoor zal vermoedelijk vaker aangifte worden gedaan en komen meer zaken voor de rechter, ook als er geen fysiek geweld is gebruikt maar het slachtoffer bijvoorbeeld bevroor of niet kon reageren.

Deze wetswijziging reflecteert een bredere maatschappelijke erkenning dat seks zonder expliciete toestemming strafbaar is, zelfs in situaties waar het lijkt alsof het “organisch” verliep. Volgens Leenhouwers kan dat bijdragen aan meer rechtszekerheid en beschermt het vooral kwetsbaren die door beperkingen in bewustzijn of communicatie niet in staat zijn duidelijk “nee” te zeggen.