Door AI is scriptie in onderwijs niet langer houdbaar: 'We geven diploma's aan chatbots'
In dit artikel:
Kunstmatige intelligentie (AI) brengt het traditionele scriptieproces in het hoger onderwijs in gevaar, concluderen docenten en experts. Al twee jaar blijken diploma’s vaak eenvoudig door AI-chatbots zoals ChatGPT te worden behaald, wat het vertrouwen in schriftelijke eindtoetsen ondermijnt. Tom Naberink, docent en AI-expert aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN), demonstreerde dat hij met ChatGPT binnen enkele uren een volledige masterscriptie kon produceren die voldeed aan de wetenschappelijke normen. Dit toont aan dat veel scripties mogelijk niet volledig door studenten zelf zijn geschreven, wat het huidige toetsmodel onhoudbaar maakt.
Samen met collega Marcel Mutsaars heeft Naberink platforms opgericht om het verantwoord gebruik van AI binnen het onderwijs te bevorderen, met de ambitie dat scripties volgend jaar niet meer als toetsvorm worden gebruikt. De experts waarschuwen dat gratis AI-systemen vaak fouten maken, veel energie verbruiken en gebruikmaken van auteursrechtelijk beschermd materiaal. Daarnaast uit lector Bart Wernaart zorgen over de vermindering van diepgaande kennis en beoordelingsvermogen bij studenten die zich te zeer op AI verlaten. Hoogleraar Pim Haselager benadrukt dat verbieden weinig zin heeft; beter is het om studenten te leren hoe ze AI verstandig kunnen toepassen.
De nadruk ligt steeds meer op AI-geletterdheid: het vermogen om AI-tools zowel handig als verantwoord te gebruiken. Onderwijsvernieuwingen, zoals die aan de Hogeschool van Amsterdam, leggen de focus op praktijkgerichte opdrachten en fysieke aanwezigheid, waardoor docenten beter kunnen beoordelen hoe studenten werken. Om misbruik tegen te gaan, voeren sommige opleidingen steekproeven uit of eisen zij dat studenten hun communicatie met AI-documenteren, wat echter leidt tot een extra administratieve last zonder dat studenten er wezenlijk van leren. Daarom wordt meer ingezet op mondelinge toetsen om het begrip van de inhoud te testen, een methode die ook Haselager sinds 2020 toepast. Zo willen onderwijsprofessionals ervoor zorgen dat studenten daadwerkelijk begrijpen wat zij inleveren, ongeacht of het met behulp van AI tot stand is gekomen.