DNB-president Sleijpen: woningmarkt muurvast - kabinet moet breder kijken dan hypotheekrenteaftrek
In dit artikel:
Olaf Sleijpen, president van De Nederlandsche Bank, waarschuwt dat de Nederlandse woningmarkt vastzit en dat er geen snelle, eenvoudige oplossing is. In een gesprek met het ANP zegt hij dat veel huishoudens geen passende koop- of huurwoning meer kunnen vinden en dat één ingreep — bijvoorbeeld het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek — de crisis niet zal oplossen. Volgens Sleijpen drijft die aftrek weliswaar de prijzen op, maar het fundamentele probleem blijft: te weinig aanbod.
Hij wijst op meerdere oorzaken die samen de markt blokkeren: onbetaalbare koopwoningen, een slinkend huuraanbod, stagnerende nieuwbouw door ingewikkelde regels en trage vergunningprocedures, ruimtelijke beperkingen en stikstofnormen. Sleijpen pleit voor een samenhangend pakket aan maatregelen waarbij overheid en markt duidelijke keuzes maken over bouwen, belasten en reguleren. Enkel gefragmenteerde ingrepen of het steeds toevoegen van nieuwe regels helpen volgens hem niet.
Sleijpen sluit aan bij zorgen van zijn voorganger Klaas Knot over effecten van regelgeving, zoals de Wet betaalbare huur, die volgens critici het huuraanbod verder verkleinde doordat verhuurders verkochten. DNB ziet zichzelf niet als beleidsmaker maar voelt zich verplicht te waarschuwen en te benadrukken dat het volgende kabinet consistent beleid moet voeren in plaats van telkens nieuwe regels bovenop oude te stapelen.
De analyse van Sleijpen is ook een politieke aanklacht: twee decennia van halfslachtig woonbeleid, waarbij regelgeving en ideologische belemmeringen bouw en aanbod hebben teruggedrongen. Terwijl DNB, CBS en CPB rapporten blijven publiceren, blokkeert politieke aarzeling en lokale tegenkrachten veel projecten; banken profiteren van hogere prijzen, terwijl gezinnen buiten spel raken.
Zijn boodschap: alleen een fundamentele koerswijziging die frontaal inzet op het vergroten van het woningaanbod — niet het stapelen van extra regels — kan de impasse doorbreken. Beslissingen hierover zijn uiteindelijk politiek van aard en vragen samenhangende, langdurige keuzes in plaats van losse maatregelen.