Dit staat in de Miljoenennota: extra geld voor gevangenissen, korte vliegvakantie wordt duurder

In dit artikel:

Minister Eelco Heinen (VVD), die het voorwoord van de miljoenennota schreef, presenteert op Prinsjesdag een pakket maatregelen waarin koopkracht volgens hem "nog steeds stijgt, maar de welvaart onder druk staat". Het kabinet is inmiddels demissionair en deels uiteen gevallen, waardoor ingrijpende koerswijzigingen uitblijven. Uitgelekte onderdelen van de nota tonen wel enkele concrete beslissingen en geldverschaffingen.

Belangrijkste punten
- Extra geld voor gevangenissen: de staat trekt extra middelen uit voor justitiële capaciteit (bedragen niet nader gespecificeerd in de lekken).
- Vliegtaks vanaf 2027: korte vluchten worden relatief zwaarder belast; reizigers voor stedentrips betalen een hoger vliegtarief dan bij lange reizen. Deze wijziging gaat in per 1 januari 2027.
- Verlengen korting op brandstofaccijnzen: de tijdelijke tegemoetkoming voor pompprijzen – ingevoerd tijdens de energiecrisis – wordt met een jaar verlengd. Op benzine blijft een korting van 17,3 cent per liter, op diesel 11,1 cent. De staat verliest daardoor ongeveer 1,6 miljard euro aan inkomsten; Heinen zegt een manier te hebben gevonden om het gat te dichten, zonder concrete details.
- Geen herinvoering van rode diesel: het kabinet schrapt definitief de terugkeer van de gereduceerde brandstofbelasting voor boeren. Die regeling bestond tot 2013 en werd afgeschaft vanwege fraudegevoeligheid en mogelijke strijdigheid met EU-regels. Het potje van circa 140 miljoen euro vanaf 2027 wordt niet nader uitgewerkt, al komt er volgens bronnen wel een compensatiepakket voor boeren.
- Extra stikstofmiddelen: 2,6 miljard euro extra voor de stikstofaanpak, met subsidie voor natuurverbetering, innovaties in stallen en vrijwillige uitkoop van boeren. Rond natuurgebieden als De Peel en de Veluwe ontstaan zones waarin honderden boeren hun uitstoot fors moeten verminderen of activiteiten verplaatsen.
- CO₂-heffing voor industrie blijft op papier bestaan, maar de industrie hoeft de heffing in de praktijk niet te betalen. De maatregel moet vermijden dat bedrijven vertrekken en tegelijk Europees geld (ongeveer 1,2 miljard uit het herstelfonds) niet in gevaar brengt; andere instrumenten ter reductie van uitstoot worden gezocht.

Politieke context en onduidelijkheden
De nota bevat dit jaar geen koopkrachtplaatjes: traditionele berekeningen die laten zien wie er financieel op vooruit of achteruit gaat ontbreken, reden onduidelijk. De demissionaire status van het kabinet en interne meningsverschillen (bijvoorbeeld tussen minister Femke Wiersma van Landbouw en Heinen over de volgorde van geld en plannen) vormen de achtergrond van veel keuzes. De meeste maatregelen zijn vooral bestuurlijk bijstellend en bedoeld om korte-termijnproblemen te dempen zonder grote structurele koerswendingen.