Dit kun je leren van deze 'sportaccommodaties van de toekomst'
In dit artikel:
Vijf finalisten van de verkiezing Sportaccommodatie van het Jaar 2025 presenteerden begin dit jaar bij FC Weesp hoe zij hun complex duurzaam hebben gemaakt. De jury — die keek naar duurzame energie, circulair materiaalgebruik, beheer van het buitenterrein, klimaatadaptatie, multifunctionaliteit en communicatie — koos uit 62 inzendingen de topvijf. Winnaar werd multifunctionele sportaccommodatie ’t Doesgoor.
Wat valt op
- Verduurzaming is niet langer alleen zonnepanelen en een warmtepomp; in 2025 is een combinatie van watermanagement, energieopslag, slimme sturing, multifunctioneel gebruik en sociale duurzaamheid nodig om op te vallen. Waar zonnepanelen in 2020 bijna automatisch tot de finale leidden, vereist nu een breder pakket aan maatregelen.
- Verduurzaming levert zowel financiële als sociale winst op: lagere energiekosten, extra inkomsten door hogere bezetting, betere maatschappelijke betekenis en aantrekking van nieuwe leden.
Concrete voorbeelden en lessen van de vijf finalisten
- Multifunctionaliteit: ’t Doesgoor opende de accommodatie voor sport, onderwijs, cultuur, zorg en buurtgebruik. Door kwaliteit en mix van functies steeg de bezettingsgraad van het park in tien jaar van circa 20% naar 80% — en daarmee de zichtbaarheid en vraag naar de locatie.
- Slimme energiesystemen: Mixed Hockey Club Nieuwegein (MHCN) trotseerde netcongestie door zonnepanelen, batterijopslag en een slim energiebeheersysteem te combineren. Zo vermijdt de club netwerkbeperkingen en draait zij praktisch energiekostenloos. Budoclub Lu Gia Jen toonde dat ook een oud pand gasvrij kan worden gemaakt door goede isolatie (o.a. HR++ glas) en warmtepompen gevoed door zonne-energie.
- Circulair bouwen: De Grote Moat uit Tubbergen gebruikte voor een nieuwe tribune grotendeels hergebruikte materialen (ongeveer 80%), wat zowel milieu- als kostvoordelen gaf. Ook sportvloeren en tatami’s zijn te kiezen met hergebruik of recycling in gedachten.
- Biodiversiteit en klimaatadaptatie: Sportparken zoals Sportpark Zuid Aalten en ’t Doesgoor investeren in groene randen, bloemenmengsels, ecologische zones en waterbergingsvijvers. Dat verbetert beleving, biedt verkoeling en vergroot klimaatweerbaarheid.
- Openheid en inclusie: Finalisten ontwerpen hun terreinen toegankelijk voor verschillende doelgroepen en stimuleren gedeeld eigenaarschap. Vrijwilligers en buurtbewoners maken voorzieningen als pumptracks en jeu-de-boulesbanen mogelijk en zorgen voor sociale betrokkenheid.
Praktische tips voor verenigingen
- Begin met een inventarisatie: wat kan de eigen organisatie zelf en waar heb je expertise of externe adviseurs voor nodig?
- Onderzoek subsidies en plan maatregelen op natuurlijke momenten (renovatie, vervanging).
- Werk samen met gemeente, waterschap en andere verenigingen; leer van praktijkvoorbeelden.
- Stel bij inkoop gerichte vragen: heb ik het nodig, kan het met minder, is hergebruik mogelijk, is het repareerbaar, en is er een circulair alternatief?
- Gebruik beschikbare hulpmiddelen zoals de Duurzaamheidsatlas en het Stappenplan Open sportpark van Kenniscentrum Sport & Bewegen.
Kortom: integrale verduurzaming die techniek, circulair bouwen, groen en maatschappelijke functie combineert, maakt sportaccommodaties toekomstbestendig en maatschappelijk relevanter — en betaalt zich vaak terug in lagere kosten en grotere betrokkenheid.