Digitale soevereiniteit in en voor Zwitserland

In dit artikel:

Zwitserland start een opvallende aanpak om digitale soevereiniteit te versterken: het informatica‑centrum van het EJPD (Eidgenössisches Justiz‑ und Polizeidepartement, het federale ministerie van justitie en politie) moet een landelijke cloudservice‑broker opzetten. Deze broker functioneert als centraal loket voor alle overheidsorganisaties die cloudcapaciteit willen; aanvragen worden getoetst en ingedeeld naar publiek, hybride of private omgevingen. De broker moet daarnaast deskundigheid leveren en kan eisen van aanvragers bijstellen op basis van het soort en de gevoeligheid van de data — persoonsgegevens krijgen speciale aandacht.

Uniek aan het Zwitserse model is dat de overheid zelf over eigen datacenters moet kunnen beschikken en daarnaast afgeschermde ruimtes moet kunnen gebruiken in commerciële datacenters. De broker bepaalt waar gegevens mogen worden opgeslagen en onderhoudt een shortlist van toegestane aanbieders, zodat ook niet‑gevoelige data niet zomaar bij willekeurige partijen belandt. Dit vormt een extra bestuurslaag, bedoeld als aanvullende controle (vergelijkbaar met een vier‑ogenprincipe) om fouten en risico’s te beperken.

Beveiligingsprincipes zoals security by design, zero trust en inzet van uitsluitend federale medewerkers zijn leidend. De beweging past in een bredere Europese trend richting meer digitale autonomie; opvallend genoeg staat digitale soevereiniteit momenteel prominent op de agenda van Europese overheids‑IT‑congressen, soms vaker nog dan AI.