Digitale oorlogsarchief vanaf februari ook regionaal beschikbaar

In dit artikel:

Vanaf 2 februari kunnen onderzoekers en belangstellenden het reeds gedigitaliseerde deel van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) raadplegen bij elf regionale archieven. Minister Gouke Moes (OCW) meldde dit dinsdag aan de Tweede Kamer; sinds 1 juli was hetzelfde digitale materiaal al in de studiezaal van het Nationaal Archief (NA) beschikbaar, maar door grote vraag worden de bestanden nu ook provinciaal ontsloten.

Rond 30 procent van het CABR is gedigitaliseerd: het bevat dossiers van circa 425.000 Nederlanders die na de Tweede Wereldoorlog op collaboratie zijn onderzocht. De regionale spreiding moet vooral oudere betrokkenen en nabestaanden dichter bij huis toegang geven om op namen of plaatsen te zoeken en zo het lot van familieleden uit de oorlogsjaren te achterhalen.

Het NA werkte met gereserveerde tijdslots van drie uur, wat volgens de minister ongeschikt is voor wetenschappelijk onderzoek. Daarom krijgen onderzoekers vanaf februari meer passende reserveringsmogelijkheden bij het NIOD, wat ook ruimte vrijmaakt voor burgers bij de regionale archieven.

Het eerder geplande volledige online zetten van het CABR in januari ging niet door nadat de Autoriteit Persoonsgegevens privacyrisico’s waarschuwde. Moes blijft streven naar thuistoegang zonder drempels en werkt aan een wijziging van de Archiefwet; na opmerkingen van de Raad van State wordt het wetsvoorstel aangepast en verwacht hij het in januari 2026 aan de Tweede Kamer te sturen.