'Dieren zijn net als mensen'. Marjolein de Rooij (53) richtte 's werelds eerste Vakbond voor Dieren op
In dit artikel:
Marjolein de Rooij (53) is de initiatiefnemer van de Vakbond voor Dieren, die in 2022 als eerste organisatie ter wereld dieren een collectieve belangenbehartiging wil geven. Opgeleid als civiel ingenieur, vegetarisch sinds haar twaalfde en later veganistisch, koppelt ze een analytische, ‘bèta’-aanpak aan jarenlange betrokkenheid bij dierenwelzijn en politiek. Ze werkte bij de Dierenbescherming (waar ze meehielp tradities en misstanden aan te kaarten en bijdroeg aan een verbod op wilde zoogdieren in circussen), was een van de eerste betaalde krachten bij de Partij voor de Dieren (opgericht in 2002) en deed communicatiewerk voor humanitaire organisaties en ministeries. Tussen 2015 en de coronaperiode woonde en werkte ze met haar gezin in Arusha (Tanzania), waar ze een lodge runde enontwikkelingsprojecten ondersteunde.
Het idee achter de Vakbond voor Dieren is geïnspireerd op historische parallellen met de arbeidersbeweging: dieren in de intensieve veehouderij zijn volgens De Rooij structureel uitgebuit en hebben, net als arbeiders vroeger, geen zeggenschap over hun leven. De bond wil dieren “een stem” geven door wetenschappelijke kennis te koppelen aan praktische verbeteringen in stallen en bedrijfsvoering. Concrete beleidsvoorstellen zijn bijvoorbeeld meer lucht, licht en ruimte, respect voor sociale banden tussen dieren (zoals koeien die naast hun vrienden moeten kunnen liggen) en betere geboortebescherming voor zeugen — zij pleit zelfs voor een soort verlof na een worp. Een opvallende ambitie is het invoeren van een “cao voor dieren”: een uniform speelveld waarin boeren niet op kosten en dierenwelzijn hoeven te concurreren, en waarin kleine aanpassingen de lasten voor consumenten nauwelijks verhogen.
De Rooij benadrukt samenwerking met boeren en andere ketenpartijen: banken, retailers, voer- en verwerkende bedrijven bepalen volgens haar grotendeels hoe dieren worden gehouden. Daarom zoekt ze overleg en pragmatische oplossingen, niet alleen protest. Tegelijk erkent ze de rol van moreel en publiek activisme: acties van groepen als Animal Equality of Wakker Dier maken ruimte voor gesprekken en helpen het debat te normaliseren.
Praktisch werk van de Vakbond omvat onderzoek naar dierlijke communicatie — bijvoorbeeld geluiden die kippen uiten bij plezier in plaats van alleen stresssignalen — en het ontwikkelen van educatief materiaal voor landbouwopleidingen. De Rooij publiceerde in 2023 het boek Hoeveel vakantiedagen heeft een varken en werkt aan projecten om koeiengedrag beeldend te maken samen met taalkundigen. Ze ziet veranderingen als langzaam maar onafwendbaar: waar vroeger kinderarbeid normaal was, zullen toekomstige generaties zich schamen voor intensieve veehouderij.
Persoonlijk typeert ze zichzelf als rationeel maar gedreven: emoties uit het dierenwelzijnsveld zijn nuttig om urgente kwesties op de agenda te zetten, maar zij wil vooral gestructureerd en feitelijk veranderingen afdwingen. Haar aanpak combineert wetenschappelijke onderbouwing, dialoog met praktijkpartners en het benutten van publieke onrust — met als doel zowel het leven van dieren in Nederland te verbeteren als een model te bieden dat mogelijk internationaal navolging kan krijgen.