Deze westerse wapens staan nu het hoogst op de Oekraïense verlanglijst

In dit artikel:

Oekraïne vraagt nu vooral drie westerse wapensystemen: Patriot-luchtafweer, Tomahawk-kruisraketten en de Zweedse Gripen-straaljager. Elk instrument speelt in op een ander strategisch probleem: bescherming van civiele infrastructuur vóór de winter, vergroten van het bereik voor tegenaanvallen in Rusland, en moderniseren van verouderde Sovjetvloot en luchtmachtcapaciteit.

Patriot: prioriteit voor de winter
Met de aanhoudende nachtelijke raket- en droneaanvallen probeert Rusland doelbewust de energie- en warmtevoorziening van Oekraïne te treffen. Daarom staat luchtverdediging bovenaan de lijst. Kyiv wil met name meer Amerikaanse Patriot-systemen; president Volodymyr Zelensky zei onlangs dat er onderhandelingen lopen over de aankoop van 25 systemen. Praktische obstakels blijven echter groot: Europa en de VS hebben beperkte voorraad, levering kan jaren duren en complete systemen kosten rond 1 miljard euro. Ook is een Patriot-raket met circa 3,5 miljoen euro per stuk aanzienlijk duurder dan de Shahed-drones die Rusland inzet, wat vragen oproept over kostenefficiëntie. Zelensky heeft voorgesteld Europese partners hun plek in de wachtrij te laten vrijmaken of reeds beschikbare systemen over te dragen, en wil financiering deels uit bevroren Russische tegoeden betrekken — een optie die in Brussel nog volop wordt bediscussieerd.

Tomahawk: langereafstandsinzet tegen Russische doelen
Oekraïne voert al langeafstandscampagnes met drones, maar wil die capaciteit uitbreiden met Amerikaanse Tomahawk-kruisraketten. Tomahawks (prijs ~1,7 miljoen euro per stuk) hebben een bereik van ongeveer 1.600–2.500 kilometer en zijn moeilijker te onderscheppen door lage vliegroutes en geavanceerde geleiding. Zelensky stelde dat zulke wapens Moskou kunnen dwingen tot heroverweging en onderhandelingen. Maar er zijn serieuze beperkingen: Oekraïne beschikt niet over de marinemiddelen (schepen of onderzeeërs) die traditioneel Tomahawks lanceren, grondlanceerinstallaties zijn schaars, en de raketten vereisen Amerikaanse steun voor geleiding, wat de VS aldus een vetorecht over doelkeuze geeft. President Trump uitte bovendien bezorgdheid over de technische complexiteit en de benodigde training (“minimaal zes maanden, meestal een jaar”), en Rusland waarschuwt dat levering als escalatie zou gelden.

Gripen: een praktische vervanger voor verouderde toestellen
Als vervanging voor oude Sovjetvliegtuigen heeft Oekraïne een intentieverklaring getekend met Zweden voor 100–150 Saab Gripen E’s. De Gripen E is compact, relatief eenvoudig te onderhouden en ontworpen om vanaf wegen te opereren — eigenschappen die goed passen bij Oekraïnes geografische en operationele omstandigheden. Het toestel bevat tevens elektronische oorlogvoeringstechnologie gericht op Russische radars. Tegenwind is dat de E-variant net in dienst is genomen en weinig slagveldervaring heeft vergeleken met bijvoorbeeld de F-16. Oekraïne zou ook veel moeten investeren in training en logistieke aanpassing om Gripens operationeel en betrouwbaar te houden.

Kortom: Kyiv streeft naar onmiddellijke versterking van de luchtverdediging, vergroting van aanvalsmogelijkheden op lange afstand en modernisering van haar strijdkrachten. Politieke, logistieke en financiële barrières — van wachtrijen en kosten tot training en internationale goedkeuringen — bepalen echter hoe snel en in welke mate die wensen werkelijkheid kunnen worden.