Deze twee 'jonkies' worden voorgedragen als rijksmonument: 'Nu beschermen is noodzakelijk'
In dit artikel:
Twee relatief jonge gebouwen in Utrecht en Nieuwegein staan op de nominatie om rijksmonument te worden: buurtcentrum De Musketon (1984) in Lunetten en de Emmauskerk (1977) in De Doorslag. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft ze, samen met dertien andere objecten in Nederland, voorgedragen in het kader van het aanwijzingsprogramma Post 65, dat zich richt op gebouwen uit 1965–1990. Volgens de RCE verdienen deze panden bescherming omdat ze uniek zijn voor hun tijd; nu vastleggen voorkomt verlies van waardevolle kenmerken.
De Emmauskerk, ontworpen door Ton Alberts met bijdragen van kunstenaar Arnold Hamelberg, valt op door strakke vormen, veel baksteen en gebruik van natuurlijke materialen als hout. Binnen is vooral de bijzondere balkconstructie in de kerkzaal opvallend; het gebouw wordt gezien als voorbeeld van de democratsering van kerkarchitectuur. De Musketon van Peter Strijker ademt de jaren tachtig: structuralistische opzet met grijze metselsteen, binnen bruine vloertegels, rood linoleum, een zitkuil, een kolossale open haard en een theaterzaal. Voor De Musketon leidde een voorgestelde renovatie in 2022 tot protest van de vereniging Oud Utrecht, die vreesde voor aantasting van het oorspronkelijke karakter; een jaar later kwam het gebouw op de gemeentelijke monumentenlijst.
De voordracht is een belangrijke, maar nog voorlopige stap: er volgt een juridisch traject waarin belanghebbenden zienswijzen kunnen indienen en eigenaren en gemeenten worden betrokken. Als een gebouw definitief aangewezen wordt, betekent dat maximale bescherming tegen ingrijpende aanpassingen.
Naast De Musketon en de Emmauskerk zijn voorgedragen: Ecokathedraal (Mildam), Rodahal (Kerkrade), Gebouw Elektrotechniek (Delft), Centraal Beheer (Apeldoorn), Stadhuis (Terneuzen), Kasbah (Hengelo), Eemsmondgebouw (Delfzijl), Yunus Emre Moskee (Almelo), Blauwe Golven (Arnhem), Hubertushuis (Amsterdam), watertoren De Witte Bollen (Eindhoven), Broken circle/Spiral hill (Emmen) en Station Lelystad Centrum. Dit is een eerste selectie; in 2026 worden meer post-1965 gebouwen beoordeeld.