Deze stokoude kolencentrales zouden fors minder CO2 uitstoten: 'Onwaarschijnlijk'
In dit artikel:
Roemeense kolencentrales van staatsenergiebedrijf Complexul Energetic Oltenia SA hebben volgens een analyse van onderzoekscollectief OCCRP waarschijnlijk jarenlang veel te lage uitstootcijfers opgegeven. Daardoor zouden ze naar schatting conservatief zo’n 250 miljoen euro hebben uitgespaard op de aankoop van EU-emissierechten binnen het EU-emissiehandelssysteem (EU‑ETS). De mogelijke onderrapportage bestrijkt ongeveer de afgelopen acht jaar en valt samen met perioden waarin de prijs van uitstootrechten steeg.
Een longarts die vlakbij een van Oltenia’s bruinkoolcentrales woont, beschrijft dat zwarte as regelmatig in tuinen neerdaalt en dat bewoners hopen dat het niet waait. Dat illustreert de lokale gezondheids- en milieu-impact naast de financiële belangen. OCCRP vergeleek openbare data en concludeerde dat Oltenia veel lagere CO2-uitstoot per energie-eenheid rapporteerde dan vergelijkbare centrales in andere EU-landen, terwijl internationale normen (IPCC) juist veel hogere waarden aangeven voor bruinkoolverbranding.
Kenners twijfelen aan Oltenia’s verklaring dat ‘slechte kwaliteit’ bruinkool de lage cijfers verklaart: bruinkool bevat juist meer water en levert bij verbranding doorgaans meer CO2 per geproduceerde energiemaar dan harde steenkool. Daarnaast zijn Roemeense centrales vaak ouder (>40 jaar) dan moderne Nederlandse centrales, wat eveneens zou moeten leiden tot hogere emissies. Experts zoals Hauke Hermann (Öko‑Institut) raden onafhankelijke laboratoriumanalyses aan en zeggen dat de gerapporteerde cijfers onwaarschijnlijk laag lijken.
Het mechanisme van meten en verifiëren blijkt kwetsbaar: Oltenia gebruikt eigen laboratoria voor emissiemetingen en schakelt een ‘derde partij’ in die door het bedrijf wordt betaald en volgens OCCRP niet altijd over laboratoriumcapaciteit beschikt om analyses te controleren. Transparency International spreekt van een belangenconflict. De Europese Commissie zegt dat bedrijfs‑laboratoria zijn toegestaan, maar dat externe gecertificeerde laboratoria voor grote uitstoters sterk de voorkeur genieten.
De mogelijke gevolgen zijn tweeledig: financiële voordeel voor Oltenia en marktverstoring binnen de EU (oneerlijke concurrentie), en beleidsrisico voor de EU‑doelen — als uitstoot structureel wordt ondergerapporteerd, neemt de effectiviteit van het emissiehandelssysteem af. OCCRP’s onderzoek roept op tot strengere, onafhankelijke controles en meer transparantie om zowel klimaatambities als volksgezondheid te beschermen.